جستاري در نظريه و روش تحليل گفتمان فركلاف

An Inquiry into Faircloughʹʹs Theory and His Discourse Analysis Method

امروزه با افزايش انتقادهاي نظري از رويكرد اثبات‌گرايي، بسياري از دانشمندان علوم اجتماعي و انساني به‌جاي جمع‌آوري داده‌هاي كمّي و تحليل‌هاي آماري، بر روش‌هاي كيفي تحقيق تاكيد مي‌ورزند. يكي از روش‌هاي بسيار رايج پژوهش‌هاي كيفي، تحليل گفتمان انتقادي است. تحليل گفتمان انتقادي، به‌لحاظ فلسفي مبتني بر ساخت‌گرايي است كه با تاكيد بر عامليت انساني، واقعيت را به سازه‌هاي انساني تقليل مي‌دهد. اين نوشتار با اشاره به استلزامات منطقي مباني سازه‌گرايانه تحليل گفتمان انتقادي، به اين نتيجه مي‌رسد كه اين ديدگاه به‌لحاظ معرفت‌شناختي به نسبي‌گرايي، سفسطه و انكار شناخت، نسبيت ارزشي، خودمتناقض بودن، امتناع صدق و كذب، و امتناع اخلاق منجر مي‌شود.?

Today, given the increase in the theoretical criticisms of positivistic approach, many scientists of social and human sciences emphasize on the qualitative methods of research instead of gathering quantitative data and statistical analyses. One of the widespread methods of qualitative research is critical discourse analysis. Philosophically, critical discourse analysis based on structuralism reduces reality into human structures by emphasising on human agency. Referring to the logical requirements of structuralist foundations of critical discourse analysis, the present paper concludes that epistemologically this approach leads to relativism, sophistry and negation of cognition, axiological relativity, self-contradiction, refusal of truth and falsity, and refusal of ethics