تاثير روش‎هاي مختلف خاك‎ورزي در تهيه بستر بذر منوژرم بر عملكرد و كيفيت محصول چغندرقند

Effect of different tillage methods in monogerm seedbed preparation on yield and quality of sugar beet

با هدف بررسي روش‎هاي مختلف خاك‎ورزي به منظور تهيه بستر مناسب جهت كاشت بذر منوژرم چغندرقند و تاثير آن بر كميت و كيفيت محصول، آزمايشي طي سال‎هاي 1384 و 1385 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي داراب در استان فارس به صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك‎هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. آماده‎سازي كامل زمين در دو سطح پاييز و بهار و استفاده از ادوات خاك‎ورزي در شش سطح در كرت‎هاي فرعي قرار گرفتند. كرت‎هاي فرعي عبارت بودتد از: 1- شخم با گاوآهن برگردان دار در عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه ديسك 2- شخم با گاوآهن برگردان‎دار در عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه روتوتيلر 3- شخم با گاوآهن قلمي در عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه ديسك 4- شخم با گاوآهن قلمي در عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه روتوتيلر 5- زيرشكن به عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه گاوآهن برگردان‎دار به عمق 30-25 + ديسك 6- زيرشكن به عمق 35-30 سانتي‎متر به همراه گاوآهن برگردان‎دار به عمق 30-25 به همراه روتوتيلر. متغيرهاي جرم مخصوص ظاهري خاك، شاخص مخروط خاك، درصد سبز شدن، شاخص سرعت سبز شدن و ويژگي‎هاي كمي و كيفي اندازه‎گيري گرديدند. نتايج تفاوت معني‎دار آماري بين آماده‎سازي زمين در پاييز و بهار و ادوات خاك‎ورزي از لحاظ متغيرهاي اندازه‎گيري شده را نشان داد. استفاده از ادوات خاك‎ورزي در فصل پاييزدر مقايسه با فصل بهار كاهش بيشتري را در وزن مخصوص ظاهري و شاخص مخروط خاك نشان داد. هم‎چنين مقادير درصد سبزشدن، شاخص سرعت سبزشدن و عملكرد مربوط به استفاده از تيمارهاي خاك‎ورزي در پاييز بيشتر از بهار بود. سه عامل زمان كاربرد، نوع ادوات و عمق عمليات خاك‎ورزي توانست روي متغيرهاي فوق موثر باشند. استفاده از گاوآهن برگردان‎دار در عمق 35-30 سانتي‎متر در فصل پاييز به همراه روتوتيلر باعث افزايش درصد سبزشدن (42/94%)، شاخص سرعت سبزشدن (93/4%)، خلوص شربت خام (68/82%)، عملكرد ريشه(81/81 تن در هكتار) و شكرسفيد (84/11 تن در هكتار) شد.

The aim of this study was to investigate the effect of tillage methods to obtain suitable seedbed for monogerm seed. Therefore, a split plot experiment based on a randomized complete block design (RCBD) with three replicatians was conducted at Darab station of Fars province. The main plot was seedbed prepration at two levels including fall and spring season. Subplot included 1) Moldboard plow at depth of 30-35 cm + Disk; 2) Moldboard plow at depth of 30-35 cm + Rototiller; 3) Chisel plow at depth of 30-35 cm + Disk; 4) Chisel plow at depth of 30-35 cm + Rototiller; 5) Subsoiler at depth of 30-35 cm + Moldboard plow at depth of 25-30 cm + Disk; 6) Subsoiler at depth 30-35 cm + Moldboard plow at depth of 25-30 cm + Rototiller. Parameters such as soil bulk density, soil cone index, percentage of germination, germination rate index, and yield and quality were measured. The results indicated that the effect of using tillage implement in fall season on bulk density and cone index was significantly different from that of spring season. Percentage of germination, germination rate index and yield increased by using the tillage implements in fall compared with spring season. Results indicated that three factors including application time, tillage implements and depth can be effective on the measured parameters. Moldboard plow at depth of 30-35 cm in fall season along with rototiller produced higher percentage of germination (94.42%), germination rate index(4.93%), purity (82.68%), root yield (81.81 tha-1) and while sugar beet.