آزمون خنثايي و ابرخنثايي پول در بلندمدت: مطالعه موردي ايران

Testing the Long Run Neutrality and Super-Neutrality of Money in Iran

اعمال سياست‌هاي انبساطي پولي به منظور افزايش رشد و توسعه اقتصادي و همچنين تامين بخش زيادي از كسري بودجه از طريق فروش ارزهاي حاصل از درآمدهاي نفتي به بانك مركزي باعث افزايش حجم پول و نقدينگي در اقتصاد ايران شده است. اگر پول خنثي باشد، آنگاه مي‌توان نتيجه گرفت كه اعمال سياست‌هاي مذكور در بلندمدت اثري بر متغيرهاي حقيقي نداشته و صرفاً تورم‌زاست. در اين مقاله، با استفاده از داده‌هاي اقتصادي ايران براي دوره 1352-1388 و با استفاده از روش فيشر - سياتر (FS)، ابرخنثايي و خنثايي بلندمدت پول مورد آزمون قرار مي‌گيرد. نتايج به دست آمده نشان مي‌دهد كه خنثايي در ايران به تعريف پول بستگي ندارد، به طوري كه حجم پول (M1) و نقدينگي (M2) هر دو خنثي مي‌باشند. نتيجه ديگر اينكه، چون رشد حجم پول و رشد نقدينگي هر دو داراي درجه انباشتگي صفر مي‌باشند بنابراين روند بلندمدت در اين دو متغير وجود ندارد و به اين دليل بحث ابرخنثايي حجم پول و نقدينگي در بلندمدت، منتفي خواهد بود. به اين ترتيب سياست‌هاي پولي انبساطي در بلندمدت قادر نيست افزايش توليد و رونق اقتصادي را در پي بياورد و براي رونق اقتصادي بايد به سياست‌هايي نظير افزايش بهره‌وري نيروي كار و سرمايه كه رشد پايدار و دايمي به همراه مي‌آورند متوسل شد.

Expansionary monetary policy for improving economic growth and financing budget deficit through oil revenues has caused continuous increase in money and liquidity. If money is neutral, it can be accepted that the above mentioned policies are only inflationary and don’t affect real variables. In this paper, using Iranian economic data since 1973 to 2009 and based on Fisher-Seater method, long run neutrality and super-neutrality of money were tested. Our results show that neutrality of money doesn’t depend on money definition such that both money and liquidity are neutral. Also, because money and liquidity growth are integrating with degree one (I) and don’t have long run trend, we cannot discuss about long run super-neutrality of money and liquidity based on Fisher-Seater method. So, we can conclude that expansionary monetary policy cannot increase output in long run and policymakers should focus on labor and capital productivity improvement for attaining sustainable economic growth.