ارزيابي تعدادي از عصاره گيرهاي شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا (Phaseolus vulgaris) در تعدادي از خاك هاي آهكي

Evaluation of Several Chemical Extractants to Deterministic Phosphorus Availability for Bean (Phaseolus vulgaris) in Some Calcareous Soils

هدف اين پژوهش ارزيابي چند عصاره گير شيميايي در برآورد فسفر قابل استفاده لوبيا در خاك هاي آهكي استان چهارمحال و بختياري بود. بدين منظور فسفر قابل استفاده 10 نمونه خاك با خصوصيات فيزيكي و شيميايي مختلف توسط عصاره‏گيرهاي اولسن، كالول، بي‏كربنات آمونيوم-دي‏تي‏پي‏اي، كلريد كلسيم 01/0 مولار، بري ?، ?? و مهليچ? و ?? تعيين شد. همچنين فسفر آلي و فسفر كل خاك ها تعيين شدند. به منظور بررسي ارتباط بين شاخص هاي گياه لوبيا و فسفر عصاره گيري شده كشت گلداني در قالب طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار به مدت 8 هفته اجرا شد. در پايان دوره كشت، لوبيا برداشت و شاخص هاي گياهي شامل وزن خشك، غلظت فسفر در گياه و مقدار جذب فسفر توسط بخش هوايي لوبيا تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه مقدار فسفر استخراج شده توسط عصاره گيرها به صورت زير كاهش يافت: كالول > مهليچ?? > بري?? > اولسن > بي‏كربنات آمونيوم-دي‏تي‏پي‏اي > مهليچ? > بري? > كلريدكلسيم 01/0 مولار. افزون بر اين، فسفر آلي و كل خاك‏ها و فسفر عصاره گيري شده با روش هاي كالول، مهليچ?? و اولسن همبستگي معني داري با شاخص‏هاي گياه داشتند. بررسي رگرسيون گام به گام نشان داد كه فسفر آلي و روش‏هاي عصاره گيري كالول و اولسن به تنهايي قادرند بخش اعظم تغييرات در شاخص هاي گياه لوبيا را توضيح دهند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه روش هاي كالول، اولسن و مهليچ?? مي تواند براي برآورد فسفر قابل استفاده گياه لوبيا در خاك هاي آهكي مطالعه شده استفاده شوند.

The objective of the present study was to evaluate several chemical extractants to estimate available phosphorus (P) for bean growing in calcareous soils from Chaharmahal-Va-Bakhtiari province. The amount of available P was measured by Olsen, Colwell, ammonium bicarbonate-DTPA, 0.01 M calcium chloride, Bray?, ??, Mehlich ? and ?? extractants. In addition, soil organic P and total P were determined. A pot experiment consisting of a completely randomized design with three replications was conducted to evaluate the plant performance in association with chemical extractants. After the harvest, dry weight, P concentration and P uptake were determined. The results showed that the amount of extractable P decreased in the following order: Colwell > Mehlich ?? > Bray ?? > Olsen > Ammonium bicarbonate -DTPA > Mehlich ? > Bray ? > 0.01M Chloride calcium. Organic and total P and phosphorus extracted by Colwell, Olsen and Mehlich ?? methods correlated significantly with plant indices. In addition, the results of stepwise regression analysis showed that the organic P, Colwell and Olsen extractants could explain more variation in the indices of bean plant. The results of this research showed that Colwell, Olsen and Mehlich?? extractants could be used to estimate plant-available P in the studied calcareous soils.