پديد آورندگان :
عرفانيان، مهدي نويسنده دانشگاه علوم پزشكي بيرجند , , بابايي حصار، سحر نويسنده دانشجوي كارشناسي ارشد ,
كليدواژه :
مدل دانشيار , مدل صباغ , مدل هيبريد , تابش خورشيدي روزانه
چكيده فارسي :
تابش طول موج كوتاه خورشيدي كه به سطح زمين مي‌رسد بعنوان يكي از پارامترهاي كليدي در اغلب مدل‌هاي برآورد كننده تبخير و تعرق پتانسيل مانند پنمن- مونتيث فايو مورد استفاده قرار مي‌گيرد. با وجود اهميت مقدار تابش، اندازه‌گيري آن صرفا در تعداد اندكي از ايستگاههاي تابش‌سنجي ايران انجام مي‌شود. مدل‌هاي تجربي برآورد كننده تابش نظير آنگسترم- پرسكات عليرغم سادگي نيازمند كاليبراسيون (واسنجي) بوده و بايد ضرايب آنها بدرستي تخمين زده شوند. در تحقيق حاضر از يك مدل فيزيكي نسبتا ساده بنام مدل هيبريد در تخمين تابش خورشيدي روزانه 10 ايستگاه هواشناسي ايران شامل اصفهان، بجنورد، بندرعباس، تبريز، تهران، رامسر، زاهدان، كرمان، كرمانشاه و مشهد استفاده شد و نتايج آن با مدل‌هاي اصلاح شده دانشيار و صباغ كه در تحقيقات قبلي براي شرايط مختلف آب و هوايي پيشنهاد شده مقايسه گرديد. مدل هيبريد با استفاده از تعداد نسبتا كم پارامترهاي هواشناسي شامل دما، رطوبت نسبي، فشار و ساعات آفتابي، ميزان تابش را با دقت قابل قبولي برآورد كرد. براي مقايسه سه مدل از معيارهاي آماري ميانگين خطا (ME)، ميانگين خطاي مطلق (MAE)، جذر ميانگين توان دوم خطا (RMSE) و درصد ميانگين خطا (MPE) استفاده شد. ميانگين هر كدام از معيارهاي خطا در مدل هيبريد به ترتيب 27/0- ، 27/1، 59/1Mj.m-2.d-1 و 01/2 درصد و در مدل اصلاح شده دانشيار برابر 19/0- ، 64/2، 15/3 Mj.m-2.d-1 و 42/3 درصد مي‌باشد. براي مدل اصلاح شده صباغ نيز اين معيارها برابر 91/0، 78/2، 39/3 Mj.m-2.d-1 و 20/11 درصد بدست آمد. مقدار كم معيارهاي خطا براي مدل هيبريد بيانگر كارايي نسبتا بالاي اين مدل در تخمين تابش خورشيدي ايستگاههاي انتخابي در مقياس روزانه مي‌باشد.
چكيده لاتين :
Short wavelength of solar radiation that reaches the ground used as one of the key parameters in most models those estimate the potential Evapotranspiration, such as FAO Penman-Monteith. Despite the importance of amount of radiation, its measurement is done only in small number of stations in the country. Empirical radiation models, such as Angstrom- Prescott, despite the simplicity, require calibration and their coefficients must be properly estimated. In the present study a relatively simple physical model that called hybrid model was used to estimate daily solar radiation in 10 synoptic stations, Esfahan, Bojnourd, Bandar Abbas, Tabriz, Tehran, Ramsar, Zahedan, Kerman, Kermanshah and Mashhad and the results were compared with modified Daneshyar & Sabagh models those were proposed for various climatic conditions in previous researches. using a relatively small number of meteorological parameters include temperature, relative humidity, pressure and sunshine hours, Hybrid model estimated amount of radiation with reasonable accuracy. To compare the three models, mean error (ME), mean absolute error (MAE), root mean square error (RMSE) and mean percentage error (MPE) statistical criteria were used. Average of each error criteria in Hybrid model, respectively are, -0.27, 1.27, 1.59 and 2.01 and in the modified Daneshyar model are, -0.19, 2.64, 3.15 and 3.42. Also in modified Sabagh model these criteria are achieved equal to 0.91, 2.87, 3.93 and 11.20. Small amount of error criteria for Hybrid model represents the relatively high performance of this model in the estimation of solar radiation in daily scale
