بررسي تنوع ژنتيكي انار (Punica granatum L.) با استفاده از صفات مورفولوژيك و نشانگرهاي مولكولي

Evaluation of genetic diversity in pomegranate using morphological traits and molecular markers

در اين تحقيق به منظور بررسي تنوع ژنتيكي انارهاي استان كرمانشاه، تعداد 44 ژنوتيپ انار جمع آوري شده از 6 منطقه در استان كرمانشاه استفاده شد. ژنوتيپ‌ها با استفاده از داده هاي حاصل از 48 صفت مورفولوژيك و به روش تجزيه خوشه‌اي گروه بندي شدند. تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي انار مورد مطالعه با استفاده از دو نشانگر DNA چند شكل تكثير شده تصادفي(RAPD) و بين توالي هاي تكراري ساده (ISSR) نيز ارزيابي گرديد. توسط 20 آغازگر RAPD تعداد 183 باند توليد شد كه ميزان چند شكلي متوسط آنها 37/51 درصد بود. تجزيه خوشه‌اي ژنوتيپ‌ها را بر اساس نشانگرهاي مورفولوژيك به چهار گروه و نشانگرهاي RAPD به هفت گروه مجزا تقسيم نمود كه در برخي موارد با گروه‌بندي مورفولوژيكي انطباق داشت و ضريب كوفنتيك به دست آمده 996/0 بود. در مجموع 114 باند نيز توسط 17 آغازگر ISSR توليد شد كه متوسط چند شكلي 71/37 درصد بود. تجزيه خوشه‌اي بر اساس نشانگر ISSR، ژنوتيپ‌ها را به هفت گروه مجزا تقسيم كرد كه تا حدودي با گروه‌بندي‌ آنها براساس صفات مورفولوژيك و نشانگرهاي RAPD انطباق داشت و مقدار ضريب كوفنتيك 992/0 بود. با بررسي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ‌هاي انار با استفاده از نشانگر‌هاي RAPD و ISSR ضمن مشخص شدن وضعيت ژنتيكي آن‌ها مشاهده شد‌ كه ژنوتيپ‌هاي متفاوت در گروه‌هاي جداگانه دسته بندي شده و همچنين ژنوتيپ‌هاي يك منطقه به گروه‌هاي مختلفي راه يافتند. نتايج حاصل از اين تحقيق حاكي از اين بود كه استان كرمانشاه داراي ذخاير غني و تنوع بالاي ژنتيكي گياه انار است كه اين مسيله مي‌تواند به نوعي تاييدي بر نظر دانشمنداني باشد كه ايران را خاستگاه و موطن اصلي انار مي‌دانند.

To study pomegranate genetic variation in Kermanshah province, 44 pomegranate samples were collected from six different regions. In overall 48 morphologic traits were evaluated. Cluster analysis based on morphological traits grouped samples in four clusters. To study pomegranate genetic variation in molecular level, RAPD and ISSR markers were used. Totally 183 bands were amplified by 20 RAPD primers, 94 of them were polymorphic with average polymorphism percentage of 51.37. Cluster analysis arranged samples in 7 clusters which often were conformed to morphologic results. Coffenetic coefficient was 0.996. An overall 114 bands were produced by 17 ISSR primers, among them 43 bands were polymorphic with average percent polymorphism of 37.71. Cluster analysis arranged samples in 7 clusters which often were conformed to the result of morphologic and RAPD analysis. This research determined the genetic situation of pomegranates and showed that different genotypes were placed in different groups. Results of present research showed that Kermanshah province is a major genetic resource of pomegranate. The results can support the ideas that Iran is motherland of pomegranate.