بررسي خصوصيات هيدروژيوشيميايي و كيفيت آب زيرزميني درياچه حوض سلطان قم

Investigation of hydrogeochemical characteristics and groundwater quality of Hoz-e-Soltan playa

در اين مطالعه، كيفيت آب زيرزميني درياچه حوض سلطان قم براساس شاخص هاي مختلف براي مصارف آشاميدن و كشاورزي مورد بررسي قرار گرفته اند. منطقه مورد مطالعه با مساحت تقريبي 195كيلومتر مربع در 85 كيلومتري جنوب تهران در غرب آزاد راه تهران-قم واقع مي باشد. به منظور بررسي خصوصيات كيفي آب هاي زيرزميني درياچه حوض سلطان از داده‌هاي34 نمونه از چاه‌هاي منطقه در سال آبي 1388-1387 استفاده شده است. پس از صحت سنجي مقادير يون هاي اصلي آب، پارامترهاي آماري موثر در تعيين كيفيت آب زيرزميني از قبيل محاسبه نرخ جذب منيزيم (MAR)، درصد سديم انحلالي (SSP)، بي كربنات سديم باقي مانده (RSBC)، شاخص تراوايي (PI)، نسبت كلي (KR)، سختي كل (TH) و نرخ جذب سديم (SAR) محاسبه و هم چنين براساس نمودار پايپر و شولر، گروه‌هاي مختلف آب از لحاظ مصارف آشاميدن و كشاورزي تعيين شدند. بر اساس اين تحقيق، مقدار متوسط شوري (EC) برابر 5308.8 ميكروموس بر سانتي متر و مقدار كل املاح محلول آب (TDS) برابر 4/3446 ميلي گرم بر ليتر مي باشد. از اين رو، آب منطقه مورد مطالعه براي مصارف آشاميدن و كشاورزي نامناسب است. ميانگين pH برابر 8، قليايي بودن آب منطقه را نشان مي دهد. مقدار ميانگين سختي كل نمونه‌ها در منطقه مورد مطالعه برابر 8/806 مي باشد كه حاكي از نامناسب بودن آب زيرزميني درياچه حوض سلطان است. آب زيرزميني منطقه مورد مطالعه در رده آب هايNa-Cl-SO42- طبقه بندي مي‌شود. هم-چنين با توجه به مقدار ميانگين درصد تمركز سديم كه برابر 1/67 است آب زيرزميني منطقه مورد مطالعه براي اهداف كشاورزي، در رده مشكوك قرار مي گيرد.

In this research, groundwater quality of Hoz-e-Soltan Lake have been studied for drinking and irrigation uses according to different parameters. This lake with 195km2 catchment area located at 85 km of southwest of Tehran-Qom highway. In order to investigate is groundwater quality characteristics in Hoz-e-Soltan Lake, 34 data from water of well taken in 2008 were selected for processing and interpretation. All data were processed for determination of groundwater quality such as MAR, SSP, RSBC, PI, KR and SAR after editing of data. Base on Piper and Scholler diagram, different groups of water and suitability for drinking and irrigation uses were determined. Results show that Electron Conductivity is equal to 5308.8 ?mohs/cm and total dissolve solid is 3446.4 mg/l. The pH value of the aquifer is high indicating an alkaline nature with an average of 8. Total hardness average of samples is equal to 806.8 which shows that the Hoz-e-Soltan groundwater was not suitable. The groundwater type of study area is classified in Na-Cl-SO4 2- class. Also, base on Na% average equal to 67.1, groundwater resources of the study area belong to the suspicious class.