جستاري در نقد بابيت با تاكيد بر نقد آموزه ركن رابع در انديشه شيخيه

A Critical Study of Babism, with Emphasis on Crticizing Fourth Pillar Doctrine in Sheikhiyyeh Thought

يكي از آثار و نتايج عقايد خاص شيخيه در مورد باب امام عصر(عج)، بسترسازي براي پيدايش فرقه‎ ضاله بابيت، به رهبري علي‌محمد باب شاگرد سيدكاظم رشتي بود. مهم‌ترين وجه ارتباط ميان شيخيه و بابيه، اعتقاد به ركن رابع و بابيت است. ركن رابع آموزه‌اي است كه از ابداعات فرقه شيخيه بوده و پيش از ايشان به اين معنا و مفهوم خاص موردنظر شيخيه، در معارف و عقايد شيعه امامي مطرح نبوده است. ركن رابع در انديشه شيخيه، عبارت از واسطه‌اي است كه خلق را به حجت خدا و امام غايب(عج) رهنمون گشته و بدون تصور ركن رابع، وجود امام را لغو و بيهوده مي‌خوانند. ازاين‌رو، شيخي‌ها اصول دين را چهار اصل مي‌دانند. توحيد، نبوت، معاد و ركن رابع. اين دستگاه فكري خاص شيخيه در مورد ركن رابع، زمينه‌ساز آفرينش محصولي چون ادعاي بابيت علي‌محمد شيرازي شد.

One of the outcomes of Sheikhiyyahʹs particular beliefs about Bab which literally means door and figuratively refers to those who were or are claimed to be in contact with Imam of the Period (peace be upon him) is that they prepared the ground for the growth of the misguided sect of Babiyyah led by Ali Mohammad Bab, one of Sayyed Kazim Rashtiʹs disciples. The main aspect of the nature of relationship between Sheikhiyyah and Babiyyah is that they both believe in the Fourth Pillar and in Babism. The doctrine of the Fourth Pillar was formulated by Sheikhiyyah and Twelver Shiʹa had not thought of the particular meaning intended by Sheikhiyyah. The Sheikhiyyah uses the word Fourth Pillar to mean a mediator who guides people to Hidden Imam and considers the idea of the existence of Imam will be futile without believing in the Fourth Pillar. Therefore, Sheikhiyyah believes that there are four principles of religion: Unity of God, Prophethood, Resurrection and the Fourth Pillar. This particular system of thought of Sheikhiyyah concerning Fourth Pillar has provided the ground for Ali Mohammad Shirazi to claim that he is a Bab