ارتباط‌سنجي حمايت اجتماعي درك‌شده و عوامل مرتبط با آن با كنترل گليسميك در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به بيمارستان‌هاي تابعه دانشگاه علوم پزشكي تهران

The Relation between Perceived Social Support and Related Factors with Glycemic Control among Type 2 Diabetic Patients

مقدمه: عوامل متعددي در كنترل بيماري ديابت ايفاي نقش مي‌نمايند. از جمله عوامل اجتماعي موثر در كنترل اين بيماري، حمايت اجتماعي درك‌شده از منابعي مانند دوستان و خانواده مي‌باشد. براي بررسي ارتباط انواع منابع حمايت اجتماعي درك‌شده و عوامل مرتبط آن با شاخص استاندارد كنترل ديابت، مطالعه‌اي در اين زمينه طراحي و اجرا گرديد. روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه توصيفي- تحليلي است كه با هدف ارتباط‌سنجي بين حمايت اجتماعي درك‌شده از دوستان و خانواده و عوامل مرتبط با آن با شاخص كنترل ديابت (C1HbA) انجام شد. اين مطالعه روي 317 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 مراجعه‌كننده به بيمارستان‌هاي دانشگاه علوم پزشكي تهران در طول 6 ماه اول سال 1390 انجام شد. ابزار جمع‌آوري اطلاعات اين مطالعه، پرسش‌نامه‌اي مشتمل بر سه بخش بود. بخش اول شامل اطلاعات دموگرافيك و مرتبط با بيماري افراد، بخش دوم ابزار استاندارد اندازه‌گيري حمايت اجتماعي درك‌شده بيماران مبتلا به ديابت از خانواده (20 سوال) و بخش سوم شامل ابزار استاندارد اندازه‌گيري حمايت اجتماعي درك‌شده بيماران مبتلا به ديابت از دوستان (20 سوال) بود. در نهايت اطلاعات جمع‌آوري شد و توسط نرم‌افزار 5/11SPSS با استفاده از آزمون‌هاي توصيفي (ميانگين، ميانه و دامنه ميان چاركي) و استنباطي (Mann-Whitney و Kruskal-Wallis) مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: يافته‌هاي مطالعه نشان داد كه متغيرهاي گروه سني (01/0 P =)، شاخص توده بدني (05/0 P =)، جنس (05/0 P =)، تاهل (001/0 P ?)، طول مدت ابتلا به ديابت (001/0 P ?)، سطح تحصيلات (006/0 P =) و شغل (001/0 P ?) در حمايت درك‌شده از دوستان با C1HbA ارتباط معني‌دار آماري داشت. همچنين متغيرهاي گروه سني (001/0 P ?)، شاخص توده بدني (001/0 P ?)، جنس (001/0 P ?)، تاهل (001/0 P ?)، طول مدت ابتلا به ديابت (001/0 P ?)، سطح تحصيلات (004/0P =) و شغل (03/0= P) در حمايت درك‌شده از خانواده با C1HbA ارتباط معني‌دار آماري نشان داد. نتيجه‌گيري: حمايت درك‌شده از خانواده و دوستان با كنترل گليسميك در ديابت ارتباط داشت. بنابراين ضرورت توجه و تمركز بر منابع حمايت اجتماعي درك‌شده در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 با تمركز بر متغيرهاي اجتماعي- اقتصادي، بيش از پيش آشكار مي‌شود.

Background: Several factors play a role in controlling diabetes. Perceived social support such as family and friends is one of the most important social factors in diabetes control. The aim of this study was to determine the relation between perceived social support and related factors with standard indicator of diabetes control [hemoglobin A1c (HbA1C)] among type 2 diabetic patients. Methods: 317 diabetic patients were studied who referred to hospitals of Tehran University of Medical Sciences, Iran, during 6 months in 2011. The data collecting tool was a multidimensional scale including three parts. First part included socio demographic and health related data, the second part was perceived social support scale from family (20 items) and the third part consisted of perceived social support scale from friends (20 items). HbA1C was collected from current medical records of type 2 diabetic patients. Collected data was then analyzed. Findings: Study findings showed that some variables such as age (P = 0.01), body mass index (BMI) (P = 0.05), sex (P = 0.05), marital status (P ? 0.001), disease duration (p ? 0.001), occupation (P ? 0.001) and level of education (P = 0.006) in the perceived social support from friends had a significant relation with HbA1C. Some variables such as age (P ? 0.001), BMI (P ? 0.001), sex (P ? 0.001), marital status (P ? 0.001) and disease duration (P ? 0.001) in the perceived social support from family had a significant relation with HbA1C. Conclusion: Perceived support from family and friends was associated with glycemic control in diabetes. Therefore, the need to focus on the sources of perceived social support in patients with type 2 diabetes, with focusing on the social and economic factors becomes more evident.