بررسي پيش‌گويي كنندگي رفتارهاي خودمراقبتي بر كنترل قند خون بيماران

Predictors of Self-Care Behaviors of Patients with Type 2 Diabetes

مقدمه: بيماري ديابت درمان قطعي ندارد. مهم‌ترين استراتژي درماني به كار گرفته شده براي كنترل آن، تبعيت از رفتارهاي خودمراقبتي شامل رعايت رژيم غذايي ويژه، انجام فعاليت بدني، پايش قند خون، مصرف روزانه داروهاي تجويز شده و مراقبت از پا مي‌باشد. هدف از مطالعه حاضر، شناسايي تفكيكي ميزان تبعيت از ابعاد مختلف رفتارهاي خودمراقبتي و ارزيابي قدرت پيش‌بيني كنندگي هر يك از اين ابعاد بر كنترل قند خون در بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 تحت پوشش كلينيك ديابت دانشگاه علوم پزشكي قم بود. روش‌ها: مطالعه توصيفي- تحليلي حاضر به صورت يك مطالعه مقطعي بر روي 275 نفر از بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 كه به صورت تصادفي انتخاب شده بودند و شرايط ورود به مطالعه را داشتند، انجام شد. براي جمع‌آوري داده‌ها از «مقياس خلاصه فعاليت‌هاي خودمراقبتي»، پرسش‌نامه ارزيابي سلامت شناختي، پرسش‌نامه ارزيابي افسردگي Beck و نيز آزمون (HbA1c) Glycosylated Hemoglobin استفاده گرديد. آزمون‌هاي آماري ضريب همبستگي دو متغيره و رگرسيون خطي چند متغيره براي تحليل داده‌ها و نرم‌افزار SPSS نسخه 17 براي تجزيه نهايي آن‌ها مورد استفاده قرار گرفت. يافته‌ها: مدل نهايي رگرسيون شامل متغيرهاي پيش‌بين سطح تحصيلات، رفتارهاي بعد مصرف دارو، تغذيه، فعاليت بدني و پايش قند خون بوده و مدل پيشنهادي توانست 66 درصد واريانس متغير HbA1c را به عنوان شاخص كنترل قند خون پوشش دهد (001/0 > P). نتيجه‌گيري: در اين مطاله ابعاد مختلف رفتارهاي خودمراقبتي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 تاثير متفاوتي بر كنترل قند خون داشته و در بين آن‌ها رفتارهاي خودمراقبتي بعد مصرف دارو و تغذيه بيشترين تاثير را بر آن داشتند.

Background: Diabetes has no definite treatment. The most important treatment strategy employed to control diabetes is adherence to self-care behaviors such as special diet, physical activity, blood glucose monitoring, daily foot care, and taking the prescribed medicine. This study aimed to assess rates of adherence to different dimensions of self-care behaviors and evaluate the predicting value of each dimension on glycemic control among type 2 diabetic patients under coverage of the Diabetes Clinic of Qom University of Medical Sciences (Qom, Iran). Methods: This cross-sectional, descriptive, analytic study was conducted on 275 randomized patients. Data was collected using the Summary of Diabetes Self-Care Activities (SDSCA) measure, a cognitive health questionnaire, and Beck Depression Questionnaire. Glycated hemoglobin (HbA1c) test was also performed. Data was analyzed through bivariate correlations and multivariate linear regression in SPSS17. Findings: The final regression model introduced education level, medicine taking behavior, nutrition, physical activity, and blood glucose monitoring as the main predictors. This model accounted for 66% of the variance of HbA1c level as a glycemic control indicator (P < 0.001). Conclusion: Various dimensions of self-care behaviors of patients with type 2 diabetes have different impacts on metabolic control. Medicine taking and nutritional dimensions of self-care behaviors have the greatest effect on glycemic control.