اثربخشي آموزش تفكر انتقادي بر باورهاي معرفت شناختي دانشجويان

Effectiveness of critical thinking training on epistemological beliefs of students

پژوهش حاضر با هدفِ بررسي اثربخشي آموزش تفكر انتقادي بر باورهاي معرفت شناختي دانشجويان دوره كارشناسي دانشگاه يزد در سال تحصيلي 91-1390 انجام گرفت كه از لحاظ هدف در طبقه ي تحقيقات كاربردي و از لحاظ روشِ گردآوري داده ها در قالب تحقيقات آزمايشي قرار مي گيرد. جامعه‌ي آماري شامل كليه ي دانشجويان دوره ي كارشناسي دانشگاه يزد به تعداد 11052 نفر بوده است. طي مراحلِ روش نمونه گيري تصادفي خوشه ايِ مرحله اي، دانشجويانِ دو كلاس از رشته ي علوم تربيتي به عنوان گروه هاي نمونه انتخاب و در مراحل بعد به تصادف به گروههاي آزمايش و كنترل اختصاص يافتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌ي معرفت شناختي شومر (1992) با 63 گويه و پروتكل آموزش تفكر انتقادي براساس ديدگاه هايپل (1984)، فيشر (2005) و مايرز (1986) در قالب شش جلسه آموزش دو ساعته بوده است. براي توصيف داده‌ها وتحليل فرضيه‌هاي تحقيق از شاخص‌هاي آمار توصيفي و روش آماري تحليل كوواريانس (پس از بررسي پيش فرض‌هاي آن) استفاده شد. براساس مهمترين نتايج به دست آمده، آموزش تفكر انتقادي باعث بهبود باورهاي معرفت شناختي دانشجويان گروه آزمايش در مقايسه با دانشجويان گروه كنترل شده است. در سطح خرده مقياس ها، آموزش تفكر انتقادي باعث افزايش باورهاي معرفت شناختي افراد در ابعاد توانايي ذاتي يادگيري، ساده بودن دانش، قطعيت دانش، منبع دانش و يادگيري سريع دانش شد اما تاثير متفاوتي بر باورهاي معرفت شناختي دانشجويان دختر و پسر نداشته است.

The project aims to study the effect of critical thinking instruction on epistemological beliefs of B. A students of Yazd university in 2011-12 school year.With regard to aim، the applied study has conducted by experimental method. Statistical population includes all B.A students of Yazd University comprising 11052persons.The sampling process conducted with random method of stage cluster sampling.During the method the students in two classes of education field were chosen as sample groups and were determined to experimental and control groups randomly. The research tools were Schomerʹs epistemological beliefs questionnaire(1992)and critical thinking training protocol in six session longs two hours based on Paul(1984), Fisher(2005) and mayers(1986). Descriptive statistical indexes and analysis of covariance test were applied orderly to data description and testing of research hypotheses.The most important results showed that the instruction of critical thinking enhanced epistemological beliefs of experimental group more than control group.Also in subscales level of epistemological belifes questionnaire the statistical results showed that the instruction increased epistemological belifes of students in: innate learning ability, the simplicity of epistemology,the determinism of epistemology and rapid learning. However, the instruction did not show a significance difference between males and females. At the end of report the limitations of research, practical and copic suggestions for future studies are stated.