بررسي دو رويكرد حافظه‌محور و انديشه‌محور؛ به روش‌هاي آموزش با تاكيد بر روايات منقول از امام علي(ع)

A Study of Two Memory-based and Thought-based Approaches to ethods OFTeachinG with Emphasis on Imam Aliʹʹs Views

امام علي(ع)، علم را بر دو نوع «مسموع» يعني شنيده‌‌شده از خارج و «مطبوع» يعني نشيت‌گرفته از عقل تقسيم مي‌كند. بر اين اساس، حافظه‌محوري و انديشه‌محوري دو نگرش عمده حاكم بر روش‌هاي آموزش شمرده مي‌شوند. هرچند امروزه بيشتر بر روش‌هاي انديشه‌محوري تاكيد مي‌گردد، حافظه‌محوري نيز يكي از رويكردهاي پركاربرد به‌شمار مي‌آيد. نوشتار حاضر با هدف نشان دادن جايگاه و‌‌ تفاوت‌هاي اين دو رويكرد، با تاكيد بر روايات منقول از امام علي(ع) به روش توصيفي ـ تحليلي، نخست با تعريف دانش و خرد و رابطه ميان آن دو، اهميت آنها را در آموزش بررسي مي‌كند، سپس به معرفي هريك از دو نگرش حاكم و روش‌هاي مورد حمايت آنها مي‌پردازد. بررسي موضوع، اگرچه برتري به‌كارگيري تربيت عقلاني در آموزش را نشان مي‌دهد، درعين‌حال، مشخص مي‌كند كه نبايد روش تكرار و حافظه‌محوري را به‌طور كلي از نظر دور داشت.

Imam Ali (peace be upon him) divides the science into two kinds of "heard" (Masmuʹ) science that is heard from outside and "desirable" (Matbuʹ) science which is the outcome of intellect. Accordingly, thought-orientation and memory-orientation are considered two main approaches dominating the methods of teaching. Although today thought-based methods are emphasized, memory- orientation is considered as one of the extensively used approaches. Using a descriptive-analytical method and emphasizing on Imam Aliʹ views, the present paper investigates the important role of knowledge and intellect in education by defining them and underling the relationship between them to make explicit in order the status they have and the differences between them. Then it defines these two dominating approaches and the methods they adopt. Although the investigation indicates the superiority of using rational education in teaching it proves that the method based on repetition and memory-orientation should not be completely rejected