تحليل عاملي شاخص‌هاي موثر در نظام جامع ارزيابي عملكرد آموزش عالي كشور

Factor Analysis of Effective Indicators in Comprehensive System of Performance Appraisal of Higher Education

چكيده اهداف: پيشرفت چشمگير علم و تحولات گسترده در حوزه فناوري‌هاي مدرن سبب شده است كه توان علمي به يكي از ابزارهاي قدرت تبديل شود. بر همين اساس دولت‌‌ها در تلاشند تا نظام آموزش عالي خود را به گونه‌اي ارتقا بخشند كه بر مبناي عملكرد آن جايگاهشان را بهبود دهند. در اين مقاله يك مدل جامع در زمينه رتبه‌بندي و ارزيابي دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالي ارايه مي‌شود از اين رو محيطي رقابتي در ميان اين مراكز ايجاد مي‌كند كه كمك به بهبود سطح علمي آن‌ها مي‌كند. متدولوژي: در اين مقاله از منابع ادبياتي بهره گرفته شده و يك بررسي جامع انجام شده است. براساس آن 28 عامل موثر در ارزيابي دانشگاه‌ها استخراج شده است. اين معيارها كه با سيستم آموزش عالي در ايران سازگار هستند توسط متخصصان بررسي شده و در نهايت مدلي يكپارچه ايجاد شده است. نتايج: اين مقاله مدلي جامع براي ارزيابي دانشگاهي ارايه مي‌كند. كاربرد اين مدل در مراكزِآموزش عالي منجر به يكپارچگي عملكرد اين مراكز مي‌شود و رقابت ميان اين مراكز و در نهايت توان علمي آن‌ها را افزايش مي‌دهد. واژگان كليدي: ارزيابي عملكرد، رتبه بندي، عوامل كليدي، آموزش عالي.

Remarkable progresses of science and extensive development of modern technologies have led academic ability to become one of the tools of power. Accordingly, governments are trying to promote their higher education system in such a way that their position would improve on the basis of its performance. One of the most effective ways is to develop a comprehensive and integrated model for evaluation and ranking of universities and higher education institutions. Reaching such a model needs identifying factors and criteria that are related to evaluating the universities performance, choosing compatible factors with Iran’s higher education system, classification of the criteria and finally, representing them in a model. In this research, according to the literature review and expert’s point of view, eight factors were presented as the basic parts of the model as follows: educational, research, cultural, student, management and human resource, information technology, quality assurance and educational and research space factors. By using factor analysis, the extracted criteria were classified according to these eight factors and the final model was presented. The use of this model will cause integrating the system of performance evaluation of universities and higher education institutions. It will further help them to pursue their competition in such a way that consequently help the country to reach the desired scientific capability.