بررسي تاثير سرمايه انساني بر رشد اقتصادي در استانهاي ايران

The effect of human capital on economic growth: The case of Iran’s provinces

سرمايه انساني يكي از مهم ترين ابعاد و ظرفيتهاي موجود در رشد اقتصادي است كه در رفع نابرابريها نقش عمده اي دارد. با توجه به اينكه سرمايه انساني به عنوان يكي از مهم ترين عوامل موثر در رشد اقتصادي مي تواند نقش چشمگيري در توسعه داشته باشد، هدف اين پژوهش علاوه بر مقايسه تطبيقي رشد و توسعه در استانهاي ايران، بررسي رابطه ميان سرمايه انساني و رشد اقتصادي و نيز تاثير سرمايه انساني بر رشد اقتصادي استانها به صورت كمّي براي پاسخ به اين سوال بود: آيا رشد علمي در استانها رشد اقتصادي را فراهم مي كند؟ در اين پژوهش از الگوهاي اقتصادي و مدل داده هاي پانلي براي تعيين ميزان رابطه ميان سرمايه انساني و رشد اقتصادي استفاده شد. جامعه آماري تمام استانهاي كشور بودند كه طبق شاخص وزارت صنعت، معدن و تجارت، به سه دسته استانهاي توسعه يافته، كمتر توسعه يافته و توسعه نيافته تقسيم مي شوند. رابطه بين سرمايه انساني و رشد اقتصادي در سه گروه استانهاي يادشده طي دوره زماني 87-1379 آزمون و بررسي شد. نتايج نشان داد كه شاخص سرمايه انساني تاثير مثبتي بر رشد اقتصادي هر سه گروه داشت. البته، تاثير سرمايه انساني بر رشد اقتصادي در استانهاي توسعه يافته بيشتر از دو گروه ديگر بود و بخشي از شكاف توسعه اي را كه ميان سه گروه وجود دارد، مي توان بر اساس شكاف موجود در شاخص سرمايه انساني آنها توضيح داد.

Human capital is one of the most important factors in economic growth and it has important role in the inequalities declination. The purpose of this study was to compare the development of Iran’s provinces and also to examine the quantitative effect of human capital on the economic growth in provinces to reply to this question: whether the scientific growth in provinces lead to economic growth? We used economic theories and Panel- Data Model to determine the relationship between human capital and economic growth. The statistical population in this peper was Iran’s provinces that based on the Ministry of Industry, Mine and Trade’s indexes, divide to developed provinces, less developed provinces and non-developed provinces. The relationship between Human Capital and economic growth investigated in period of 2000-2008. The results indicated that human capital index (the number of graduated from universities) had positive effect on economic growth of three groups of provinces. But the effect of human capital on economic growth in developed provinces was higher than other groups. One can articulate that some development gaps among three groups of provinces are related to current gaps in human capital index.