تبيين مدل ارتقا شايسته سالاري و عوامل مرتبط با آن در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي

Meritocracy Promotion Model in the ministry of Health and Medical Education of Iran

امروزه، شايسته سالاري و استفاده از نيروهاي كارآمد يكي از اصول اساسي و از عوامل موفقيت سازمانها در حركت به سمت پويايي و تحول است. به عبارت ديگر شايسته سالاري به عنوان رمز پيروزي حركتهاي توسعه اي، در درون سازمانها مي باشد؛ به شكلي كه مديران در هيچ شرايطي نبايد خود را بي نياز از توجه به مفاهيم و آموزه هاي آن بدانند. لذا در اين راستا، پژوهش حاضر، با هدف ارايه مدل ارتقا نظام شايسته سالاري در وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي، به روش توصيفي - پيمايشي و با ابزار پرسشنامه انجام شده است؛ اين پژوهش داراي دو نوع پرسشنامه است. نتايج تحليل انجام شده بر پاسخهاي به دست آمده از پرسشنامه اول باعث شكل گيري مدل مفهومي گرديد. از پرسشنامه دوم نيز به منظوراستخراج روابط بين متغيرها، تعيين ضرايب وزني شاخص ها و ارايه مدل پژوهش استفاده شدكه در بين 54 نفر از خبرگان كه با شرايط خاصي و به روش قضاوتي انتخاب شده بودند توزيع گرديد. نتايج آن بر اساس روش لكسيكوگراف مورد تحليل قرار گرفت كه نتيجه آن نشان ميدهد در سازمانهايي كه نوع استراتژي آنها رقابتي؛ نوع سبك رهبري آنها مشاركتي؛ نوع فرهنگ سازماني آنها از نوع فرهنگ سازماني پاسخگو؛ هدف نظام مديريت منابع انساني آنها هدف سازماني و نوع تصميم گيري آنها نيمه متمركز است زمينه ايده آل تري براي ارتقا شايسته سالاري فراهم مي باشد. همچنين سازمانهايي كه مشاركت در فرايند تدوين ارزشها، پذيرش شايسته سالاري در افكار عمومي، شايستگي به عنوان معيار گزينش افراد و قوانين استخدامي با فرصت برابر را ديكته مي كنند باعث ارتقا شايسته سالاري مي شوند.

Today, meritocracy, as well as employing efficient work forces, is one of the main principles and success factors of organizations for moving towards dynamism and evolution. It, on the one hand, is the requirement and success key of reformations and a condition of survival and durability of political systems and, on the other hand, is one of the basic elements of empowerment of governments, knowledge promotion and management proficiency of every country. The present study, which aims to present a meritocracy system promotion model for govermental organizations of Iran, has been conducted by a descriptive-survey method using questionnaires and semi-structured interview among managers and staff of the Ministry of Health and Medical Education. After studying theoretical fundamentals and getting acquainted with meritocracy subject, we prepared an open questionnaire in order to recognize government organizations with regard to meritocracy system situation and to identify its effective factors. The results of the conducted theme analysis with the obtained answers led to the formation of the conceptual model. In the next step, the second questionnaire was designed in order to extract relations among the variables, determine weight coefficients of indexes, and present the research model. After confirming the validity and reliability of the questionnaire, it was distributed among 54 experts who were chosen under certain conditions and through a judgmental method. The results were analyzed based on decision making structure with multiple criteria and lexicographic model. The results indicated that in organizations with a competitive strategy, partnership leadership style, responsive organizational culture, organizational goal of human resource management system, and a semi-centralized decision making method, a more ideal background is provided for the promotion of meritocracy system. Also, organizations that involve participation in the formulation of values and norms, accept meritocracy in public opinion, consider competence as the main standard for the selection of people and dictate employment terms with an equal opportunity will provide a better background for the promotion of meritocracy system.