تحليل توزيع فضايي آژانس هاي مسافرتي در كلانشهر مشهد

Analysis of the Spatial Disterbutation of Travel Agencies in Mashhad Metropolitan

آژانس هاي مسافرتي از گذشتههاي دور نقش مهمي در توسعه و رونق گردشگري داشتهاند. در حقيقت به موازات توسعه گردشگري، فعاليت هاي مربوط به آژانس هاي مسافرتي نيز توسعه پيدا كرده است و بدون اغراق بخش مهمي از توسعه گردشگري ناشي از فعاليت آژانس هاي مسافرتي ميباشد. باتوجه به اين جايگاه، در كشور ما تاكنون مطالعات كمي در اين خصوص صورت گرفته است. در اين ميان كلانشهر مشهد به دليل جايگاه بالاي آن در خصوص جذب گردشگر كه سالانه حدود 20 ميليون نفر را شامل مي شود، نيز از اين وضعيت مستثني نيست. در شرايط كنوني 222 آژانس مسافرتي در شهر مشهد وجود دارد كه در جنبههاي گردشگري، زيارتي و هواپيمايي مشغول به فعاليت مي باشند. كاربرد مدل هاي توزيع فضايي نظير مركز مياني، مسافت استاندارد، خود همبستگي فضايي و شاخص موران و همچنين بهره گيري از شاخص رگرسيون در تحليل عوامل تاثيرگذار در استقرار آژانس هاي مسافرتي در شهر مشهد نشان از اين دارد كه از بين هشت عامل جمعيت و تراكم جمعيت نواحي، هتل ها و مراكز اقامتي موجود در هر ناحيه، نزديكي به حرم مطهر، پايانه مسافربري، ايستگاه راه آهن، فرودگاه، سطح توسعه يافتگي نواحي و وسعت نواحي تنها چهار عامل بر توزيع فضايي آژانس ها موثر بوده كه عبارتنـد از سطح توسعه يافتگي نواحي، نزديكي به ايستگاه راه آهن، پايانه مسافربري و حرم مطهر. ضريب تعيين محاسبه شده براي اين متغيرها برابر 0.78 (R2=0.78) بوده است.

Travel agencies have an important role in the development of the tourism. Now the important parts of the development of tourism are related to travel agencies activities. Due to this, in our country so far, few studies have been done in this regard. Mashhad metropolitan, with 20 million pilgrims in each year is a sample. There are 222 travel agencies. Factors affecting the travel agencies distribution were done by the spatial distribution models, such as center median, standard distance, Moran index of spatial autocorrelation and regression. Results show that: Level development zone, near the railway station, bus terminal and the holy shrine are important factor in distribution of travel agencies. Coefficient calculated for these variables are set equal to 0.78 (R2 = 0.78).