بهره‌برداري تلفيقي از منابع آب سطحي و زيرزميني با رويكرد انتقال آب بين‌حوضه‌اي: محدوده مطالعاتي پيرانشهر

Conjunctive Use of Surface and Groundwater with Inter-Basin Transfer Approach: Case Study Piranshahr Plain

عدم توجه به آب به‌عنوان كليد توسعه پايدار منجر به بحران در مقوله آب در ايران شده كه اين مسيله بزرگ‌ترين عامل به حاشيه رانده شدن مديريت درازمدت و برنامه‌ريزي شده براي آب است. اتخاذ سياست‌‌هاي توسعه پايدار در مديريت منابع آب ايران مستلزم توجه به حوضه‌هاي مديريتي مختلف است كه هر كدام از آنها برنامه‌هاي منسجم علمي را مي‌طلبد. بهره‌برداري بهينه از منابع آب سطحي و زيرزميني داخل حوضه و انتقال آبهاي مازاد به مناطق بلافصل حوضه‌هاي مجاور از جنبه‌هاي مختلف حايز اهميت است. هدف از اين تحقيق ارايه برنامه بهينه بهره‌برداري از منابع آب داخل حوضه كلاس و احياي منابع آبي برون‌حوضه‌اي بر پايه سه هدف بود كه عبارت‌اند از: تامين نيازهاي آبي داخل حوضه‌اي، كاهش ميزان آبي خروجي از مرز ايران و افزايش انتقال آب به حوضه مجاور (حوضه درياچه اروميه). در اين مدل، تخصيص از منابع آبي موجود با توجه به اولويتهاي منابع و مصارف و محدوديتهاي تراز سطح آب صورت مي‌گيرد. با توجه به پيچيده و غيرخطي بودن اهداف و متغيرهاي تصميم، براي اجراي مدل از الگوريتم ژنتيك مبتني بر جواب غيرپست استفاده شد. با اجراي مدل پيشنهادي توسط اين الگوريتم مي‌توان مقادير بهينه تخصيص از منابع و ميزان آب انتقالي به حوضه مجاور را مشخص نمود. بر پايه اين مقادير بهينه و دوره برنامه‌ريزي در نظر گرفته شده، سياست‌هاي بهينه تخصيص، ارايه گرديد. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه با اعمال برنامه‌هاي بهينه بهره‌برداري تدوين شده مي‌توان حجم قابل توجهي از منابع آبي داخل حوضه را به‌منظور احياي منابع آبي به برون از حوضه انتقال داد و از خروج آب توسط رودخانه‌هاي مرزي به ميزان زيادي جلوگيري نمود.

In IRAN, inconsideration to water as a key sustainable development is the water crisis. This problem is the biggest factor for being marginalize planning and long-term management of water. The sustainable development policies in water resources management of IRAN require consideration of the different aspects of management that each of them required the scientific integrated programs. Optimal operation from inter-basin surface and groundwater resources and transfer surplus water to adjacent basins is important from different aspects. The purpose of this study is to develop an efficient optimization model based on inter-basin water resources and restoration of outer-basin water resources. In the proposed model the different three objective function such as inter-basin water supply demand, reduce the amount of water output of the boundary of IRAN and increase water transfer to adjacent basins are considered. In this model, water allocation is done based on consumption and resources priorities and groundwater table level constrain. In this research, the non-dominate sorting genetic algorithm is used for solution developed model because the objectives function and decision variables are complex and nonlinear. The optimal allocation of each water resources and Water transfer to adjacent basin are can be determined by using of proposed model. Based on optimal value and planning horizon, optimal allocation policy presented. The result as shown that applying the optimal operation policy can be transfer considerable volume of water resources within the basin for restoration the outside basin. Based on policy, can be prevented the great flow of water from river border.