بررسي شيوع فشار خون بالا و ديابت و عوامل مرتبط با ابتلا به آن‌ها بر مبناي مطالعه‌اي بزرگ روي جمعيت عمومي اصفهان- كاربردي از مدل رگرسيون لجستيك چند متغيره

Investigating the Prevalence of High Blood Pressure, Type 2 Diabetes Mellitus and Related Risk Factors According to a Large General Study in Isfahan- Using Multivariate Logistic Regression model

مقدمه: در اين مطالعه شيوع كلي، سني و جنسي فشار خون بالا و ديابت نوع 2 برآورد شد. همچنين ارتباط بعضي از عوامل خطر با ابتلاي همزمان به اين دو بيماري مورد ارزيابي قرار گرفت. روش‌ها: در يك مطالعه مقطعي، 3000 نفر مرد و زن 15 تا 64 ساله اصفهاني كه با استفاده از روش نمونه‌گيري طبقه‌بندي همراه با خوشه‌بندي چند مرحله‌اي در بازه زماني 1386 تا 1388 انتخاب شدند، مورد بررسي قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به عوامل خطر بالقوه مربوط به ابتلا به فشار خون بالا و ديابت و نيز وضعيت ابتلا به اين بيماري‌ها براي هر آزمودني با استفاده از يك پرسش‌نامه جامع مورد سنجش و اندازه‌گيري قرار گرفت. از روش رگرسيون لجستيك چند متغيره در نرم‌افزار R ويرايش 2.13.2 براي تحليل داده‌ها استفاده گرديد. يافته‌ها: شيوع كلي ديابت نوع 2 برابر 6/6 درصد و شيوع كلي فشار خون بالا برابر 2/22 درصد برآورد گرديد. شيوع فشار خون بالا در زنان از مردان بالاتر بود (4/22 درصد در برابر 06/22 درصد، 05/0 < P). همچنين شيوع ديابت در زنان به مراتب بالاتر از مردان بود (27/8 درصد در برابر 86/4 درصد، 01/0 < P). ارتباط ميان سن، جنس، شاخص توده بدني و سابقه فاميلي ابتلا به ديابت با ابتلا به ديابت معني‌دار شد. در مورد فشار خون بالا، ارتباط سن، جنس و شاخص توده بدني معني‌دار گرديد. نتيجه‌گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه شيوع بيماري‌هاي ديابت و به ويژه فشار خون بالا در جامعه مورد بررسي، بالا است و در مورد هر دو بيماري شيوع در زنان بالاتر است. بخش عمده‌اي از عوامل مرتبط با ابتلا به اين بيماري‌ها، متغيرهاي قابل كنترل مربوط به سبك زندگي مي‌باشد. بنابراين اقدامات در حوزه آموزش عمومي و پيشگيري مي‌بايست در جهت ارتقاي شيوه زندگي سالم در سطح جامعه همراه با توجه ويژه به زنان معطوف گردند.

Background: In this study the overall, age and sex prevalence of diabetes mellitus and high blood pressure were calculated and the association among some risk factors and these two diseases, occurring simultaneously, were studied. Methods: In this cross-sectional study 3000 Isfahanian men and women between the ages of 15-64 were investigated by using stratified sampling method with multi-stage clustering from 2007-2009. Information related to potential risk factors related to high blood pressure, diabetes and also the conditions of these diseases was asses and measured for each subject using a comprehensive questionnaire. Multivariate logistic regression model was used for data analysis in the R software version 2.13.2. Findings: The overall prevalence of diabetes 2 mellitus was estimated 6.6% and overall prevalence of high blood pressure was estimated at 22.2%. The prevalence of high blood pressure was greater in women than men (22.4% in comparison to 22.06%, P < 0.05). Moreover, the prevalence of diabetes was also higher in women than men (8.27% in comparison to 4.86%, P < 0.01). There was a significant correlation among diabetes and age, gender, BMI and family history. There was also a significant correlation among high blood pressure and age, gender, BMI and smoking. Conclusion: This study showed that the prevalence of diabetes and specially high blood pressure is high in this society and the prevalence of both diseases in women is higher than men. The majority of these risk factors are variables that we can control with our life style. Therefore, general training and prevention should be focused on promoting a healthy life style in society with more attention to women.