واكنش عملكرد و اجزاي عملكرد نخود به زمان مصرف اسيد هيوميك

Yield and yield components response of chickpea to time and different levels of humic acid foliar application

به منظور بررسي واكنش عملكرد و اجزاي عملكرد نخود رقم هاشم به زمان و مقدار مصرف اسيد هيوميك، در سال‎ 1390‌ آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‎هاي كامل تصادفي در سه تكرار در شهرستان‎ بردستان انجام شد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل زمان محلول‎پاشي در سه سطح (سه برگي، گل‌دهي و غلاف دهي) و مقدار محلول‎پاشي اسيد هيوميك در چهار سطح (0، 2، 4 و 6 ليتر در هكتار) بود. در اين آزمايش از اسيد هيوميك 8 درصد با نام تجاري هيومكس كه داراي 80% اسيد هيوميك، 5% اكسيد پتاسيم و 15% اسيد فلويك بود استفاده شد. واكنش عملكرد و اجزاي عملكرد به زمان محلول‎پاشي متفاوت بود. محلول‎پاشي در زمان گل‌دهي بيشترين اثر را بر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملكرد اقتصادي و بيولوژيكي داشت، در حالي كه محلول‎پاشي در زمان رويشي بيشترين اثر را بر ارتفاع نهايي و تعداد شاخه جانبي داشت. با افزايش مقدار اسيد هيوميك، كليه خصوصيات مورد بررسي به جز تعداد شاخه جانبي افزايش يافت. بيشترين تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، عملكرد اقتصادي و بيولوژيكي در محلول‎پاشي اسيد هيوميك به مقدار شش ليتر در هكتار بدست آمد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه محلول‎پاشي در زمان غلاف‌دهي به مقدار شش ليتر در هكتار جهت حصول عملكرد اقتصادي مطلوب قابل توصيه مي‎باشد. واژ‎هاي كليدي: اسيد هيوميك، محلول‎پاشي، نخود، غلاف در بوته، دانه در غلاف.

Yield and yield components response of chickpea to time and different levels of humic acid foliar application was studied in Bardaskan (northeast Iran) in 2011. experiment was carried out as factorial based on a complete randomized block design with three replications. Factors were foliar application time of humic acid at three levels (three leaf, flowering and poding stages), and different levels of humic acid concentrations (0, 2, 4 and 6 Lit.ha-1). Humic acid 8% was used with Humax trade name containing 80% humic acid, 5% potassium oxide and 15% fulvic acid. Yield and yield components response were different to foliar application time. Foliar application at flowering stage had the greatest effect on pod number per plant, seed number per plant, economic yield and biological yield, while foliar application at three leaf stage had the highest effect on plant height and lateral branches number in plant. Increasing humic acid level increased all parameters, except lateral branches number in plant. The highest pod number per plant, seed number per plant, economic yield and biological yield was obtained at 6 lit.ha-1 humic acid concentration. Overall, the result of this experiment showed that 6 lit.ha-1 humic acid application at poding stage can be recommended to achieve optimal economic performance. Keywords: humic acid, foliar application, chickpea, yield.