از زبان نار تا زبان نور(چگونگي تكوين نثر عرفاني)

From the Language of Fire to the Language of Light-The way of the Development of Mystical Prose

پس از شكل گيري زهد تحت تاثير علل و اسبابي چند، جريان فربه تصوف به دنبال در آميختن اكسير عشق با مس زهد پديد آمد و نثر عرفاني نيز از بطن نثر زاهدانه متولد شد و رشد و نمو يافت. اين نثر نيز شاخه اي از نثر ديني‌ است كه از گونه هاي پركاربرد نثر سده هاي نخست و دوم هجري در شكل هاي مختلف حديث، تفسير، خطابه و نامه بوده است. اين نوشتار چگونگيشكل-گيري و پديد آمدن نثر عرفاني از درون نثر زاهدانه و رشد و نمو آن را بررسي و تبيين مي-كند؛بنابراينپس از بحث در باره علل واسباب تكوين زهدبه بررسي نثر زاهدانه و ويژگي‌ها، چهره‌هاي برتر و آثار آن پرداخته شده و در ادامه از چگونگي تكوين نثر عرفاني بعد از وارد شدن عشق در نثر زاهدانه، سخن به ميان آمده است. باتوجه به مهم ترين ويژگي هاي نثرعرفاني، اين نتيجه حاصل شدكههم جريان‌هاي زهد و تصوف و هم نثرهاي مربوط به اين دو نحله، محصول ديالكتيك وابستگي به سنت و گريز ازآن بوده است.

After the formation of asceticism under the influence of numerous factors and causes, the unduly fattened movement of Sufism tried to merge the elixir of love into the copper of asceticism. As a result, the mystical prose developed and grew out of the ascetic prose. This prose is a branch of religious (theological) prose which is regarded as one of the widely used prose styles of the 1st and 2nd Islamic era manifested in different forms of exegeses, rhetoric, tradition and letter writing. In this article, it’s tried to describe how mystical prose developed out of the ascetic prose along with the discussion of its causes, famous authors, and their works. Then it will be discussed how love found its way into mystical prose. After outlining the most important features of the mystical prose, we will see that both Sufism and Asceticism movements and their relevant prose style have been the result of dialectic dependence on tradition and escape from it.