بررسي كاربرد تيوري قيمت‌گذاري آربيتراژ (APT) بااستفاده از متغيرهاي كلان اقتصادي در بورس اوراق بهادار تهران

Application of the Arbitrage Pricing Theory Using Macroeconomic Variables in the Tehran Stock Exchange

هدف تحقيق، بررسي كاربرد تيوري قيمت‌گذاري آربيتراژ و تاثير تغييرات پيش‌بيني‌نشده‌ متغيرهاي كلان اقتصادي از قبيل نرخ تورم، نرخ ارز، قيمت نفت، صرف ريسك و توليدات ناخالص داخلي بر بازده‌ مورد انتظار هر سهم در بورس اوراق بهادار تهران است. در اين تحقيق داده‌ها به‌صورت ماهانه و براي دوره‌ زماني 1387ـ 1378 (120ماه) و بااستفاده از سيستم رگرسيون‌هاي ظاهراً نامرتبط غيرخطي تكراري مورد تجزيه‌و‌تحليل قرار گرفته‌اند. نتايج تحقيق نشان داد كه صرف ريسك مربوط به تغييرات پيش‌بيني‌نشده‌ متغيرهاي قيمت نفت و توليد ناخالص داخلي در سطح خطاي 5 درصد معنادار است و محدوديت‌هاي مدل قيمت‌گذاري آربيتراژ بر مدل خطي اعمال مي‌شوند. بر اين اساس، تيوري قيمت‌گذاري آربيتراژ يك مدل منطقي در توضيح بازده‌ مورد انتظار هر سهم محسوب مي‌شود و متغيرهاي كلان اقتصادي مزبور معنادار و منابع ريسك سيستماتيك در بورس اوراق بهادار تهران هستند.

The purpose of this research is to investigate the application of the arbitrage pricing theory and effect of unanticipated changes in a set of macroeconomic variables such as inflation rate, money supply, exchange rate, oil price, risk premium and Gross domestic Product on expected security return in Tehran stock exchange. In this research, data are analyzed monthly by using of the system of iterated seemingly unrelated regressions for the period of 1999-2009(120 months). The results indicate that risk premium associated with unanticipated changes of variables of risk premium and oil price are significant at the 5% level and the restrictions of the APT places on an unrestricted linear factor model. Therefore, the arbitrage pricing theory is a reasonable model for explaining of expected security return and the significant macroeconomic variables are sources of systematic risk in Tehran stock exchange