جايگاه انتقاد و اهميت آن در حفظ سرمايه ي اجتماعي

مكانه الانتقاد و اهميته في حفظ الثروه الاجتماعيه

واژه ي نقد در مفهوم لغوي آن، تفكيك سره از ناسره، جدا كردن ناخالصي‏ها از خالصي‏ها، شي‏ را در محك قرار دادن و سالم را از ناسالم تشخيص دادن است و منتقد در عرصه ي انتقاد در پي رفع بدي ها، ناخالصي‏ها و پليدي هاست. انتقاد، هم مي‏تواند با هدف روشن نمودن حقايق و خوبي ها سازنده و ارزشمند باشد و هم مي‏تواند با هدف بزرگ نمايي عيوب و پوشاندن خوبي ها و هتك حرمت و توهين و افترا مبتني بر شايعات، مخرب و ضدارزش باشد. در اسلام نقد و انتقاد از مسايل مهم و اساسي است كه همراه با مكانيزم عملي خاص و با حريمي مشخص و مرتبط با ساير مفاهيم اسلامي، معني و مفهوم پيدا مي‏كند و در قالب امر به معروف، نهي از منكر، النصيحه لايمه المسلمين (خيرخواهي رهبران اسلامي) و... تجلي مي‏يابد. در اين مقاله به بازكاوي اين مهم و تعيين حد و حدود و مرزهاي روا و نارواي آن و نقش كليدي كه در فراهم كردن اسباب مشاركت عمومي و خلق سرمايه ي اجتماعي دارد، در نظام اسلامي مي پردازيم.