بررسي تاثير بكارگيري مدل فرا تيوري پيرامون فعاليت هاي فيزيكي، بر شاخص هاي سلامتي بيماران ديابتي نوع 2

Assessment of effect of applying the transtheoretical model to physical activity on health indexes of diabetic type 2 patients

سابقه و هدف: در حال حاضر، 5-3 درصد جمعيت كشور ما (حدود 3 ميليون نفر) به ديابت مبتلا هستند. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير بكارگيري مدل ترانس تيوري پيرامون فعاليت هاي فيزيكي، بر برخي شاخص هاي سلامتي (قند خون، شاخص توده بدني، چربي خون، تعداد ضربان قلب، فشار خون و هموگلوبين گليكوليزه خون) بيماران ديابتي نوع 2 در سال 1385 انجام شد. روش بررسي: اين پژوهش، يك مطالعه نيمه تجربي (قبل و بعد) بود كه بر روي 32 بيمار مبتلا به ديابت نوع 2 تحت پوشش انجمن ديابت ايران با روش نمونه گيري غيراحتمالي (آسان) انجام شد. اطلاعات پيرامون شاخص هاي سلامتي، ميزان فعاليت هاي فيزيكي و مرحله ورزشي بر طبق الگوي ترانس تيوري واحدهاي مورد پژوهش، در قبل و 5/1 و 3 ماه بعد از آموزش به وسيله پرسش-نامه، مصاحبه و مشاهده جمع آوري گرديد. يافته ها: مرحله ورزشي افراد تحت پژوهش، بر اساس مدل ترانس تيوري، بعد از سه ماه آموزش بهبود يافت و اكثر افراد از مرحله آمادگي به مرحله تثبيت رسيدند. مقايسه كيفيت ورزش واحدهاي مورد پژوهش، نشانگر بهبود كيفيت انجام اكثر حركات ورزشي افراد بعد از سه ماه آموزش بود (05/0 > P). شاخص هاي ميزان قند خون ناشتا، هموگلوبين گليكوليزه خون، تري گليسيريد و ليپوپروتيين با دانسيته كم، در طي سه ماه بعد از آموزش تغيير معني داري را نشان داد (05/0 > P). نتيجه گيري: نتايج پژوهش نشان مي دهد كه آموزش در زمينه فعاليت هاي فيزيكي بر اساس مدل ترانس تيوري در مرحله ورزشي آنها (از مرحله آمادگي به مرحله تثبيت) و نيز بهبود شاخص هاي سلامتي بيماران مبتلا به ديابت نوع 2 موثر است. لذا انجام فعاليت هاي فيزيكي در جهت كنترل شاخص هاي سلامتي اين بيماران توصيه مي شود.

Background: About 3 million (3-5 percent) of Iranian population have diabetes mellitus. This study was conducted to investigate the impact of physical activity training on the participants’ health indexes (fast blood sugar, HBA1c, body mass index, lipids of blood, pulse rate and blood pressure) based on the transtheoretical model (a kind of behavior change model) among type 2 diabetic patients in 2007. Material and methods: In this quasi-experimental study with a before and after design, 32 patients with type 2 diabetes who were the member of the Iranian Diabetes Society were selected according to the inclusion criteria by non-probable (simple) sampling. Data regarding to the participants’ health indexes and physical activity were collected based on questionnaire, interview and observation methods before and after 1.5 and 3 months physical activity training sessions. Results: Some health indexes of the participants, including FBS, HBA1c, TG, LDL, were improved significantly after 3 months of the study (P < 0.05) which demonstrates the positive effect of doing exercises on patients. Moreover, the quality of doing each exercise was also significantly improved (P < 0.05). Based on the transtheoretical model the stages of patients’ physical activity were improved and most of them were categorized in the maintenance stage after 3 months. Conclusion: This study confirms the positive impact of physical activity training on the participants’ health indexes based on the transtheoretical model among type 2 diabetic patients and recommends doing exercise regularly.