وجود در حكمت متعاليه و اگزيستانسياليسم

Existence in Transcendental Philosophy and Existentialism

مفهوم «وجود» و جايگاه آن در تفكر فلسفي انسان و پيوندش با ديگر مفاهيم، راه پرفراز و نشيبي را در تاريخ انديشه بشري مي‌پيمايد. جاي شگفتي است مفهومي كه در بسياري از سنت‌هاي فلسفي، بديهي و به تعبيري روشن‌ترين بديهي شمرده مي‌شود دچار چنين تطوري گردد. اين مفهوم در برخي از ديرينه‌ترين سنت‌هاي فلسفي دوران باستان جايگاهي بس محوري داشته است، به گونه‌اي كه موضوع فلسفه، وجود بماهو وجود دانسته مي‌شود. در دوره‌هاي پسين اين مفهوم در حاشيه مباحث فلسفي قرار گرفت. در سده‌هاي گذشته در حكمت متعاليه و اگزيستانسياليسم غربي ديگربار احيا شد و افق‌هاي تازه‌اي بر انديشه بشري گشود. گذري كوتاه بر مسايلي كه در اين دو جريان فلسفي ارايه مي‌شود، از نزديكي قابل توجهي درباره وجود پرده برمي‌دارد. در اين نوشتار با طرح پاره‌اي از مسايل مهم در‌باره وجود در حكمت متعاليه و نزد گروهي از بزرگان اگزيستانسياليسم، روزنه‌اي را براي تطبيق و مقايسه جست‌وجو خواهيم كرد.

The concept of ‘existence’, its place in manʹs philosophical thought and its relation with other concepts are faced with many ups and downs in the history of human thought. It is supervising that a concept that is considered as self-evident in many philosophical traditions undergoes such developments. Being a central concept in some ancient philosophical traditions, existence as such has been considered the subject matter of philosophy. This concept was marginalized during the later stages of human thought. During the past few centuries, this concept was once again resurrected by Transcendental Philosophy (in the East) and Existentialism in the West, opening thus new horizons to human thoughts. A glance at the issues touched by these two philosophical trends unveils the similarities existing among them in regard to the concept of ʹexistenceʹ. Touching some important issues related to the concept of existence in Transcendental Philosophy as well as some existentialists, the author has tried to open a new horizon for comparing between these two philosophical schools of thoughts.