بررسي نرخ ماليات بر ارزش افزوده بر اساس سبد مصرفي خانوار

The Survey of VAT Rate Based on Household Expenditure

اين مقاله با در نظر گرفتن دو معيار كارايي و عدالت به بررسي نرخ ماليات بر ارزش افزوده بر اساس سبد مصرفي خانوار مي پردازد. با توجه به اينكه روش هاي استاندارد براي تعيين نرخ هاي مطلوب اصلاح مالياتي با محاسبه هزينه نهايي رفاه اجتماعي همگام است، بر اين اساس نخست هزينه نهايي رفاه اجتماعي را محاسبه نموده و سپس از معكوس آن كه بهره وري نهايي ماليات اجتماعي است براي رتبه بندي كالاها در سطوح مختلف ضريب گريز از نابرابري و براي تعيين نرخ هاي مطلوب مالياتي استفاده مي شود. لذا محاسبه بهره وري نهايي ماليات، نيازمند كشش هاي قيمتي كالاهاي مختلف مي باشد. اين كشش ها از نتايج تخمين سيستم تقاضاي تقريباً ايده آل بدست مي آيد. تخمين سيستم تقاضاي مذكور بر اساس داده هاي بودجه خانوار شهري ايران براي دوره 1388 -1371 و به روش سري زماني انجام مي شود. تفسيري از رتبه بندي كه در اينجا دنبال شده حاكي از آن است كه كالاهاي با رتبه پايين تر نسبت به كالاهاي با رتبه بندي بالاتر در نرخ هاي مختلف ضريب گريز از نابرابري كه متناسب با اهداف دولت و مبتني بر عدالت و كارايي است به عنوان كانديد براي دريافت ماليات اضافي ترجيح داده مي-شوند ضمن اينكه كالاهاي با جاذبه مالياتي بالا كانديد براي اعمال نرخهاي بالاتر ماليات هستند.

Considering the equity and efficiency aspects, this article assesses the rate of Value Added Tax on household consumption basket. As the standard approach to determine desirable directions of tax reforms is in harmony with the approach to compute the marginal social welfare cost, first marginal social welfare cost is calculated, and its inverse which is the marginal social tax productivity has been used for ranking of goods in various levels of inequality aversion coefficient and desirable tax rates. The calculation of marginal social tax productivity requires price elasticity of different goods. This elasticity is obtained from Almost Ideal Demand System (AIDS) estimationʹs results. Almost Ideal Demand System estimation is based on household expenditure survey of Iran has been done for period of 1371-1388 by time seriesʹ approach. The interpretation of ranking followed here is that goods ranked lower are preferred to goods ranked higher as candidates for additional taxation, goods with high tax appeal are candidates for higher tax rates.