بررسي تاثير دور آبياري بر عملكرد و اجزاي عملكرد سه رقم كلزا و تعيين الويت بهينه بر اساس تيوري تصميم‌گيري فازي

Evaluation of irrigation interval on yield and its component for three cutivars of rapeseed and determination of optimum based on fuzzy decision making teory

به‌منظور بررسي اثر دور آبياري بر عملكرد و اجزاي عملكرد سه رقم كلزاي بهاره پژوهشي در سال 1384 در دانشكده كشاورزي داراب واقع در شهرستان داراب (ايستگاه بختاجرد) با استفاده از طرح كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار اجرا گرديد. تيمارها شامل دور آبياري در چهار سطح (30، 60، 90 و 120 ميليمتر تبخير از تشتك كلاس A) بعنوان عامل اصلي همراه با سه رقم كلزا (هايولا 308، هايولا 401 و 003 RGS) به عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج حاصل نشان داد كه عملكرد دانه و وزن هزار دانه تحت تاثير دور آبياري و رقم قرار گرفتند: با افزايش دور آبياري عملكرد دانه كاهش يافت. بدين ترتيب بالاترين عملكرد دانه در دور آبياري 30 ميلي متر تبخير از تشتك كلاس A و كمترين آن در دور آبياري 120 ميلي متر تبخير از تشتك كلاس A بدست آمد. عملكرد دانه هيبريد هايولا 308 بيشتر از دو رقم ديگر بوده است. با كاهش دور آبياري وزن هزاردانه افزايش يافت.بيشترين وزن هزاردانه از هيبريد هايولا 401 و كمترين آن از رقم 003 RGS بدست آمد. تاثير دور آبياري و رقم بر درصد روغن و شاخص برداشت معني‌دار نبود. هرچند با افزايش دور آبياري، درصد روغن دانه كاهش و شاخص برداشت افزايش يافت, اما بيشترين درصد روغن از هيبريد هايولا 308 و بيشترين شاخص برداشت از هيبريد هايولا 401 و كمترين درصد روغن و شاخص برداشت از رقم 003 RGS بدست آمد. در نهايت با استفاده از تيوري تصميم‌گيري فازي اقدام به محاسبه پارامتر مطلوبيت براي هر گزينه گرديد و دور آبياري 120 ميلي‌متر تبخير از تشتك كلاس A براي هيبريد هايولا 401 با درجه مطلوبيت 8/188 به عنوان مطلوب‌ترين گزينه در منطقه داراب شناخته شد. مقايسه نتايج بدست آمده از تجزيه واريانس و هم‌چنين تيوري تصميم‌گيري فازي نشان داد كه هيبريد هايولا 401 مطلوب‌ترين گزينه براي مناطق با محدوديت آبياري مي‌باشد.

In order to study the effect of irrigation interval on yield and yield components on three spring type variety of rapeseed)(Brassica napus L.) (a field experiment was conducted in 2005 at darab collage of agriculture , located in darab region (Bakhtajered Station). the experimental design was randomized complete block in split plot arrangement with three replication. main plots were four irrigation levels) 30, 60, 90 and 120milimeteres evaporation from A class pan), and three type rapeseed are allocated as sub plot. The results indicated that increasing irrigation interval significantly decrease seed yield and 1000 seed weight. Highest and lowest yield respectively is related to irrigation interval 30 and 120 milimeteres evaporation based on A class pan. Decreasing of irrigation interval is caused increasing 1000 seed weight , although there are no difference between 30 , 60 and 90 irrigation interval based on evaporate of A class pan.Highest and lowest 1000 seed weight respectively obtained of Hayola401 and RGS003. Irrigation interval didn’t significantly affect on seed oil percent and harvest index although with increasing irrigation interval seed oil percent decreased and HI increased. Finally by fuzzy decision making, calculated benefit of each choise(Irrigation interval – Variety). Irrigation interval 120 for Hyola 401 cultivar with 188.8 degree benefit elected as best choice in Darab region. This choise, also has the best position on based of analysis of variance by MSTATC.