كارايي مصرف ميكروارگانيسم‌هاي حل‌كننده فسفات و كود شيميايي فسفر بر كيفيت علوفه و دانه جو (رقم كارون در كوير)

Effects of phosphate solubilizing microorganisms and phosphorus chemical fertilizer on forage and grain quality of barely (Hordeum vulgare L.)

به منظور بررسي اثر كارايي باكتري‌هاي تسهيل‌كننده جذب فسفر و ميكوريزا به همراه مقادير مصرف كود شيميايي سوپر فسفات تريپل بر كيفيت علوفه و دانه جو رقم كارون در كوير آزمايشي در سال زراعي 86-1385 در مزرعه آموزشي پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران به اجرا گذاشته شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار به اجرا در آمد. فاكتور اصـلي شـامل كود شيـميايي سوپر فسفات تريپل در 3 سـطح (0، 30، 60 كيلو گرم در هكتار) و فاكتور فرعي بصورت فاكتوريل شامل سويه‌هاي باكتري Pseudomonas putida و ميكوريزا بود. باكتري در 3 سطح شامل سويه هاي شماره 9 و 41 و يك سطح شاهد (بدون باكتري) و ميكوريزا در دو سطح شامل استفاده از ميكوريزا و يك سطح شاهد (بدون ميكوريزا) بود. كاربرد سويه 41 باكتري به تنهايي و در شرايط عدم حضور كود سوپرفسفات تريپل توانست ميزان الياف محلول در شوينده‌هاي خنثي (NDF) را در حد قابل قبولي (40/57 درصد) كاهش دهد. حداكثر پروتيين دانه به مقدار 37/11 درصد در تيمار استفاده از ميكوريزا به همراه عدم مصرف كود سوپرفسفات تريپل بدست آمد. همچنين استفاده از ميكوريزا توانست ميزان خاكستر كل (ASH) را در حد قابل قبولي (05/8 درصد) افزايش دهد. با توجه به اثرات مثبت ميكوريزا بويژه در شرايط غياب كود فسفره و هم‌چنين سويه 41 باكتري مي‌توان چنين نتيجه گرفت كه در شرايط عدم استفاده از كود شيميايي فسفره، ميكوريزا و سويه 41 باكتري قادرند سبب تاثيرات مثبتي در كيفيت علوفه شامل كاهش در مقدار NDF و افزايش در پروتيين دانه شوند. بنابراين چنين به نظر مي‌رسد كه در شرايط عدم استفاده از كود فسفر (سيستم‌هاي ارگانيك) مي‌توان استفاده از اين ميكروارگانيسم‌ها را در دستور كار قرار داد.

The effect of seed inoculation by phosphate solubilizing microorganisms and different levels of phosphorus chemical fertilizer on forage and grain quality of barley (Karoon x Kavir cultivar) was studied in Experimental Farm of College of Agronomy and Animal Sciences, University of Tehran during 2006-2007 growing season. The experimental treatments were arranged in split plot factorial based on a complete randomized block design with four replications. Three phosphorus fertilizer levels of 0 (control), 30 and 60 kg/ha were allocated to the main plots and three levels of Phosphate solubilizing bacteria of 0 (control), Pseudomonas putida accessions number 9 and 41 along with two levels of Mycorrhiza: with and without Mycorrhiza (control) were assigned to the subplots in a factorial combination. Applications of sole bacteria (accession 41) significantly decreased NDF (57.4%) in barley forage. The maximum grain protein (11.37%) was obtained with application of sole Mycorrhiza. The same treatment also could increase ASH to an acceptable level (8.05%). NDF significantly (p < 0.05) decreased and WSC increased as application of chemical phosphorous fertilizer increased. Sole and co-application of Mycorrhiza and bacteria had a significantly positive influence on increasing the percentage of grain protein and ASH and decreasing the NDF value. The application of theses inoculants could be considered as an appropriate substitute for chemical phosphorous fertilizer in organic and sustainable agricultural systems.