زندگاني دوازده امام (ع) در كتاب شواهد‌النبوه جامي

The Life Story of the Twelve Imams (A.S.) in Jami’s Shawahid al-Nabuwwa

شواهد‌النبوه عبدالرحمن جامي (د. 898 ق) از جمله كتاب‌هاي نگارش يافته توسط يكي از دانشمندان اهل سنت است كه با ذوقي صوفيانه نگاشته شده است. جامي در اين كتاب به زندگاني پيامبر (ص)، دوازده امام (ع) و اصحاب، با رويكرد دلايل نگارانه پرداخته و در باره امامان (ع)، همان گزارش‌هايي را ارايه كرده كه بي كم و كاست در منابع شيعي يافت مي‌شود. رويكرد اين كتاب تقريبي است و به گستردگي به نقل معجزات، كرامات و خوارق عادات ايمه پرداخته است. روند ياد كردن از مناقب ايمه كه از قرن چهارم در كتاب‌هاي نخستين صوفيان، آغاز شده بود، در قرن نهم با تدوين كتاب‌هايي همچون شواهدالنبوه كامل گشت، به گونه‌اي كه يكساني و مشابهت اطلاعات در زمينه زندگاني ايمه در دو گروه منابع شيعي و سني مشاهده مي‌شود. اين مقاله با بررسي بخش زندگاني و كرامات دوازده امام (ع) در شواهدالنبوه و مقايسه آن با مطالب مندرج در كشف‌الغمه علي بن عيسي اربلي (د. 692)، دانشمند شيعي قرن هفتم، در صدد نشان دادن، همخواني و يكساني منابع اهل سنت و شيعيان در خصوص گزارش زندگاني ايمه برآمده است.

Shawahid al-Nabuwwa of ‘Abd al-Rahman Jami (d. 898/1492) is among the books written by one of the Sunni scholars who has authored it with a Sufi taste. In this book, Jami has addressed the life of the Prophet (S.A.W.), the twelve Imams (A.S.), and the companions (sahaba) with a miracle-oriented approach and has presented precisely the same reports about the Imams (A.S.) that are found in Shi‘i sources. The approach of this book is “approximate” and has widely narrated the Imams’ miraculous acts and supernatural feats. The trend of the Imams’ hagiography, started since fourth/tenth century in early Sufi books, was perfected in ninth/fifteenth century by the compilation of such books as Shawahid al-Nabuwwa, in a way that a similarity is noticed in the data concerning the life story of the Imams in both Sunni and Shi‘i sources. Examining the part of life story and miraculous acts of the twelve Imams (A.S.) in Shawahid al -Nabuwwa and comparing it with the contents of Kashf al-Ghumma of ‘Ali b. ‘Isa Irbali (d. 692/1106), the seventh/thirteenth century Shi‘a scholar, the present article is intended to show the conformity and similarity of the Sunni and Shi‘i sources concerning their reports on the life story of the Imams (A.S.).