رابطه صورت و معنا در انواع مختلف واژه و بررسي احتمال حدس معناي واژگان مركب و اشتقاقي در فرايند ترجمه

The Relation Between Form and Meaning in Different Kinds of Words and the Study of the Probability of Guessing Meaning of Compound and Derivational Words in the Process of Translation

اين مقاله بر آن است تا احتمال حدس معناي واژگان و عدم ارجاع پي‌در‌پي به فرهنگ لغات را در فرايند ترجمه بررسي كند و به امكان آموزش اين شيوه به مترجمان بپردازد. سوالي كه اين تحقيق در پي يافتن پاسخي براي آن است اين مي‌باشد كه آيا در ترجمه، مي‌توان تفاوتي در ترجمه انواع مختلف واژه، اعم از بسيط و مركب و اشتقاقي قايل شد، به گونه‌اي كه با عدم رجوع پي‌در‌پي به فرهنگ لغات، ترجمه متون با سرعت بيشتري انجام شود و به فرايند درك آسيب نرسد؟ و آيا مي‌توان با آموزش ساختار واژگان زبان به مترجم، به ترجمه وي سرعت بيشتر داده و كيفيت انتقال مفاهيم را بالاتر ببريم؟ براي پاسخ‌گويي به اين سوال، چهار متن با موضوع سفرنامه انتخاب شد و700 واژه محتوايي از هر متن استخراج گرديد. سپس به بررسي انگيختگي (رابطه مستقيم بين صورت و معنا) در واژگان مركب و اشتقاقي اين متون پرداخته شد و با بررسي‌هاي آماري اين نتيجه به دست آمد تعداد واژگاني كه از تركيب معناي اجزاي تشكيل دهنده واژه مي‌توان به معناي كل واژه دست يافت و به عبارتي واژگان انگيخته، هم در ميان واژگان مركب و هم واژگان اشتقاقي، بيش از واژگان نيمه‌انگيخته و ناانگيخته است. بنابراين در برخي متون، مترجم با يافتن و دانستن معناي واژگان بسيط و ساختار واژه، مي‌تواند معناي واژگان مركب و يا اشتقاقي را كه با آنها مواجه مي‌شود، تا حد زيادي حدس بزند و نياز به صرف وقت براي يافتن معناي واژگان مركب و اشتقاقي نيست.

In this paper, we try to study the probability of guessing the meaning of words without continuosly referring to the dictionary for translation. If this is a useful method, we can teach it to translators. The questions this research tries to answer are as follows: 1) Can we differentiate the different sorts of words (simple, compound and derivational words) in translation in a way that we would nott need to continuously refer to the dictionary, and thus increase the pace of translation without damaging the process of reception? 2) Can we teach this method to translators to accelerate the pace of their translation and promote the quality of translation? To answer these questions, we considered four passages with the subject of travel writing and extracted 700 content words from them. We then considered the motivation (the relation between form and meaning) in compound words and derivational words. After using statistical methods, we concluded that the number of the words that we can go from form to their meaning (motivated words) both in compound and in derivational words is more than semi motivated and dark words. Therefore, in translating some texts, the translator can understand the meaning of derivational and compound words by just understanding the meaning of simple words as well as the morphology rules in that language. This will improve the translatorsʹ understanding and transfer of linguistic notions while also saving time.