بررسي و تحليل ِداستان ِغنايي حُسن و دل سيبك نيشابوري و رمان گُل سرخ

Study and Comparative Analysis of Sibak Neyshabooryʹʹ Beautiful and Heart and The Rose Novel

مولانا محمد بن يحيي سيبك نيشابوري، از شاعران و نويسندگان قرن نهم هجري است، وي كتاب حُسن و دل را به سال 840 هـ ق، ساخته است. حُسن و دل داستاني است غنايي كه به زبان سمبوليك و با نثري مسجع نوشته شده و داراي تازگي ها و لطايف ويژه اي است. نمونه داستان حُسن و دل سيبك در مغرب زمين رمان مشهور گل سرخ اثر نويسندگان «دو لوريس» و «دومونگ» (قرن سيزدهم ميلادي) است. چنان كه از متن داستان حُسن و دل و رمان گل سرخ برمي آيد انگيزه تصنيف، در هر دو داستان نمايش ِتلاشي است پُرحادثه كه در اين نمايش، صحنه، تن و جان آدمي است، بازيگران، اعضاي آن! حُسن و دل، بي شك، يكي از شاهكارهاي غنايي ادب ايران است. چنين اثر ژرفي در كنار التذاذ هنري حاصل از آن، توانايي آن را دارد كه همواره مورد بازانديشي و تامل قرار گيرد تا بدين وسيله بتوان با ژرف انديشي و غور در ساختمان، محتواي دروني و ساير توان هاي ساختاري نهفته در آن، موارد ارزشمندي را يافت. هدف از تدوين اين مقاله آن است كه مضامين مشترك دو داستان حُسن و دل و رمان گل سرخ با هم بررسي شود؛ از آنجايي كه اين دو اثر با وجود اينكه يكي در ايران و ديگري در اروپا تدوين شده است، همساني بسياري با هم دارند، مقاله تلاش دارد تا همانندي اين دو اثر را تبيين نمايد؛ به همين دليل محور كلي اين مقاله بررسي امكانات نهفته در اين دو اثر است.

Maulana Mohammad Yahya Sibak Neyshaboory is one of the 9th – century AH poets and writers how wrote The Beautiful and Heart in 840 AH. This is a lyric story availing from symbolic language and rhymed prose which has special freshness. In the West, The Rose, written by De Lorris and De Meungue (13th century AD), is a similar story. As it is seen in these stories, the motivation of writing them is the representation of an adventurous attempt wherein the scene is human body and soul; actors, its members! The Beautiful and Heart is undoubtedly one of the lyric masterpieces of Iranʹs literature. Such a great work accompanied with artistic pleasure has the ability to be revised from different views in order to find significant points in its internal content and other structural potentials. The aim of this article is to compare similar themes in this story and The Rose. Although these works are written in Iran and Europe, they have similar points which the author tries to explain. Therefore, the focus of the article is the study of their hidden possibilities.