بررسي اثربخشي مراقبتهاي بهداشتي از كودكان زير 5 سال در نظام سلامت كشور در استانهاي آذربايجان شرقي و زنجان

Effectiveness of child health services in Iran Health System (East Azarbayjan and Zanjan Proviances)

سابقه و هدف: ريشه‌كن‌سازي فقر و كاهش مرگ و مير كودكان در اهداف توسعه هزاره بدون مداخلات كم هزينه و اثر بخش بهداشتي و تغذيه‌اي قابل دستيابي نخواهد بود. در نظام بهداشتي ايران مراقبت از كودكان به شكل فعال بويژه در خانه‌هاي بهداشت از حدود سه دهه پيش انجام مي‌گيرد. هدف اصلي اين پژوهش بررسي اثربخشي مراقبت از كودكان (بهبود وضعيت سلامت كودكان، عملكرد كاركنان در انجام مراقبت و بهبود پشتيباني و حمايت نظام شبكه) در اين طرح بود. روش بررسي: مطالعه از نوع مقطعي بود كه با استناد به داده‌هاي موجود انجام شد. در اين مطالعه 1500 كودك از شهرستانهاي تبريز و زنجان با همان تعداد كودك (خواهر و برادر خود) انتخاب شدند و اطلاعات مربوط به دو كودك يك خانواده در خلال سالهاي 1382-1374با هم مقايسه شدند. يافته ها: مقايسه وزن و قد كودكان آخر و ماقبل آخر در اين مطالعه نشان‌دهنده افزايش وزن و قد كودكان آخر مي‌باشد. عملكرد بهورزان در رسم منحني رشد، توصيه و گسترش تغذيه با شير مادر و شيردهي انحصاري و شروع به موقع غذاي كمكي نيز تا حدودي بهبود يافته است. عملكرد نظام بهداشتي در تدارك اقلام مورد نياز نيز بهبود يافته است. نتيجه گيري: بازنگري در نحوه پايش و ارزشيابي خدمات ارايه شده و تدوين دستورالعملهايي براي ثبت مستندات در پرونده خانوار و حفظ و نگهداري آنها بايد مورد توجه دقيق قرار گيرد. به‌علاوه توصيه مي‌شود مراقبتهاي بهداشتي از كودكان با مشاركت كامل تيم سلامت (پزشك-بهورز) در كنار مادر اجرا گردند.

Background: In order to achieve the objectives of MDGs especially reduction of child mortality, the effectiveness of services must be increased. The main objective of the present study is surveying the effectiveness of child health services in Iran Health System. Materials and methods: This cross sectional study was performed based on existing data. We compared data of 1500 children with their sibling. Results: The weight and height of second children were increased as compared to first children. Performance of health care personnel was also improved in growth chart drawing, promoting breast feeding, and on time complementary feeding. Conclusion: Health network performance showed promotion, however, monitoring and assessing guidelines must be changed.