معادله قرآن و حكمت در حكمت صدرايي

The Equality between Koran and Theosophie in Sadraʹʹs Theosophie

اين مقاله، به تفاوت هاي حكمت و فلسفه پرداخته است. حكمت فراتر از فلسفه است. حكمت، فلسفه متجلّي در جان و روح و فعل و عمل آدمي است و حاصل نوعي مكاشفه و شهود، و فراتر از مباحث نظري و بحثي صرف است. حكمت، دانشي موهبتي و حاصل فيض الهي است؛ اما فلسفه، براي هر صاحب عقلي، پس از كسب مقدمات و اندكي ممارست در مسايل عقلي حاصل مي شود. لذا تحصيل حكمت براي هر كس ميسّر نيست و مقدّمات و شرايطي دارد كه برخي علمي و نظري و برخي عملي و اخلاقي اند. آن ها در واقع، اخلاق حكمت جويي اند و حكيم فردي است متخلّق كه خود تبلور حكمت عملي است. صدرا، با توجّه به عنايت «قرآن» و احاديث به واژه حكمت، آن را بر واژه فلسفه ترجيح مي دهد؛ اما حكمت مورد نظر او متعالي است، يعني حكمتي است ديني و قرآني و برگرفته از «قرآن» و احاديث. حكمت صدرايي در انطباق با قرآن است و تمامي آثار صدرا، عرصه اين انطباق است. بدين لحاظ و به سبب اهتمام فراوان او به «قرآن» و تاويل، حكمت حاصله متعالي است و از ديگر فلسفه ها برتر است.

This paper aims to study differences between the theosophie and philosophy. Theosophie is beyond philosophy. Theosophie is theophanic philosophy of human soul, spirit, deed and act and is the result of a kind of revelation and intuition and is beyond mere theoretical and controversial issues. Theosophie is a blessing knowledge and is the result of divine grace; however philosophy for every wise man is obtained after learning preliminaries and a little practice in rational issues. Therefore, obtaining theosophie is not feasible for anyone and requires some preparations and conditions in which some of them are scientific and theoretical and part of them are practical and moral. They are in fact moral of theosophie seekers and theologian is a person who is endowed with good morals and he himself is the embodiment of practical theosophie. Sadra based on the Koranʹs and traditionsʹ emphasis on the theosophie term, prefers theosophie term to philosophy term; however, his defined theosophie is transcendental, it means a religious and Koranic theosophie which is taken from Koran and traditions. Sadraʹs theosophie corresponds to Koran and all of the Sadraʹs works is the field of this correspondence. Therefore, because of his great efforts and careful considerations to Koran and exoteric interpretation, the obtained theosophie is transcendental and is more superior to the other philosophies.