تاثير برنامه آموزشي مبتني بر الگوي فرانظري بر ماندگاري رفتار ترك سيگار

Effectiveness of educational program on smoking cessation consistence based on trans-theoretical model

مقدمه و هدف: ترك سيگار مي‌تواند باعث پيشگيري از 4 ميليون مرگ سالانه در جهان شود ولي ميزان موفقيت در ترك سيگار، زياد نيست. هدف اين مطالعه بررسي تاثير مداخله آموزشي براساس الگوي فرانظري بر ماندگاري رفتار ترك سيگار است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع كارآزمايي باليني و روي 110 نفر سيگاري كه به طور تصادفي به دو گروه درمان و مقايسه تقسيم بندي شدند و در شهرستان خمين شهر اراك در سال 1391صورت-پذيرفته است. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش نامه استاندارد براساس سازه‌هاي الگوي بين نظريه‌اي و آزمون فاگرشتروم بود. براي گروه درمان پنج جلسه مشاوره فردي، درمان جايگزين با برچسب نيكوتين يا آدامس نيكوتين و مطالب آموزشي داده شد و پس از سه و شش ماه از مداخله ميزان ترك سيگاري سنجيده و با استفاده از آزمون هاي كاي‌دو، تي مستقل و تي زوجي تجزيه و تحليل شده است. نتايج: ميانگين سني افراد گروه درمان و مقايسه به ترتيب برابر با 12/9 ±16/39 و 14/9 ±12/38 سال بود كه تفاوت معني‌داري نداشتند (322/0=P). در پيش از مداخله، ميانگين وابستگي به نيكوتين براساس آزمون فاگرشتروم در گروه مقايسه و درمان به ترتيب 12/2± 12/5 و 76/2± 49/5 بود كه پس از مداخله آموزشي و فرايند پيگيري شش ماهه به صورت معني‌داري در گروه درمان كاهش يافت (02/0=P). نتيجه‌گيري: انجام مداخلات با استفاده هم زمان از مشاوره فردي، درمان جايگزين با نيكوتين، و پايش و پيگيري فعال در افراد آماده ترك سيگار، سودمند است و در برنامه هاي ترك سيگار مي‌بايد مدنظر قرار-گيرد.

Backgroumd and Objective: Smoking cessetation can prevent death of four million people around the world but its succession rate is low. The aim of this study was to determine the effectiveness of educational program on smoking cessation consistence based on trans-theoritical model (TTM). Materials and Methods: In the randomized clinical trial study, 110 smokers who were allocated to control and treatment groups in Khomein in Arak city in 2012. Data collection with standard measure based on TTM construct and fagernstrom test (FNDT). Treatment group received five sessions of person counceling and nicotine replacement thrapy (NRT) with nocotine chewing gum, line follow up and self help manual. After 3 and 6 months of assessment of smoking cessation, data were finally analyzed using statistical Chi-square, t-test and t-paired tests. Results: The mean age of participants in treatment and controll groups was 39.16±9.12 and 38.12±9.14 year, respectively and the difference was not significant (p=0.32). Before intervention, the mean of dependent nicotine in control and tratment groups was 5.12±2.12 and 5.49±2.76, respectively based on FNDT and after 6 months of follow-up in treatment group, it significantly decreased (p=0.02). Conclusion: Performing simultaneous intervention including person counceling, NRT and line follow-up is very beneficcial in people who are in preparation stage and should be considered in cessetion programs.