بررسي آنتي زنوز و تحمل نه رقم رايج گوجه فرنگي نسبت به شته جاليز، Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae)، در شرايط گلخانه اي

Study of Antixenosis and Tolerance of nine Commercial Cultivars of Tomato to the Cotton-melon Aphid, Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae under Greenhouse condition

گوجه فرنگي، Lycopersicum esculentum Miller، گياهي علفي و يكساله از تيره بادمجانيان،Solanaceae ، است كه بعد از سيب زميني مهمترين گياه زراعـي اين خانـواده محسوب مي شود. شته جاليز، Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae)، يكي از آفات مهم گوجه-فرنگي و ناقل بيماري هاي ويروسي در مزارع و گلخـانه ها مي باشد. ميزان خسارت اين شته در گلخانه ها بعد از سفيد بالك گلخانه در مرتبه دوم اهميت قرار دارد. در اين تحقيق آنتي زنوز و تحمل نه رقم از ارقـام رايج گوجه فرنگي شامل Strian، Caligen، Super Bita، Super Strian، Super Af1، HAS2274، GS-12-f1، Sun-6200 f1 و Calj نسبت به شته جاليز در شرايط گلخانه اي ارزيابي شد. آزمايش آنتي زنوز از طريق شمارش تعداد شته هاي جلب شده روي هر رقم در مرحله چهار برگي انجام گرفت. در آزمايش تحمل گلدان هاي حاوي ارقام مورد نظر در مرحله شش برگي به مدت 21 روز در داخل يك قفس پلاستيكي شفاف كه بالاي آن با پارچه توري مسدود شده بود، توسط 40 عدد شته بالغ آلوده شدند. نتايج آزمايش آنتي زنوز نشان داد كه بيشترين تعداد شته جلب شده روي رقم Calj و كمترين آن روي رقم Super Strian مشاهده شد. در مجموع آزمايش تحمل نشان داد كه رقم Calj پاييـن ترين حد تحمل را دارا بود. زيرا بيشترين كاهش در ارتفاع و وزن در اين رقم مي باشد. بنابراين نتيجه-گيري شد كه ارقام Super Strian، Super Bita و HAS2274 نسبت به شته جاليز از هر دو مكانيسم آنتي زنوزي و تحمل برخوردار بوده و مي-توانند به عنوان رقم مقاوم در برنامه كنترل تلفيقي شته جاليز مورد استفاده قرار گيرد

Tomato, Lycopersicum esculentum Miller, is a grassy and annual plant from Solanaceae family which is the most important farm plant after potato. The cotton-melon aphid, Aphis gossypii Glover (Hem.: Aphididae), is an important pests of tomato and vector of viral diseases in the farms and greenhouses. In the greenhouse its damage ranks second to the whiteflies (Bemisia tabaci Gennadius). In this research the antixenosis and tolerance of nine different tomato cultivars including: Strian, Caligen, Super Bita, Super Strian, Super Af1, HAS2274, GS-12-f1, Sun-6200 f1 and Calj was investigated in greenhouse. Antixenosis experiments carried out throught counting the number of aphids attracted to each cultivar in four-leaf stage. In tolerance experiment, pots containing investigated cultivars in six-leaf stage within 21 days in a transparent plastic cage in which the top of it was blocked with a mash, was infected by 40 number of adult aphid. The results of antixenosis test indicate that, the highest number of aphids attracted to Calj and the lowest number to Super Strian was observed. In addition, tolerance experiment showed that Calj cultivar had the lowest tolerance, because of the highest reduction in both height and weight of this cultivar. Therefore, it was concluded that the Super Strian, Super Bita and HAS2274 cultivars possess both antixenosis and tolerance mechanism to the melon aphid and they can be used as a resistant cultivars in IPM of the melon aphid.