انواع؛ از قراردادگرايي لاك تا خوانش استعلايي و زيباشناختي كانت

Types, from Lockeʹʹs Contractualism to Kantʹʹs Transcendental and Aesthetic Reading

در تفكر جان ‌لاك، ذهن در عملكردي فعال صورت‌هاي محسوس و متوالي كسب‌شده از حواس بيروني و دروني را با هم تاليف مي‌كند و دربرابر اعيان خارجي، اعياني علمي (ذهني) مي‌سازد و بدين‌ترتيب به مفاهيم ماهوي از اعيان دست مي‌يابد. در ادامه، فاهمه برخي از تصورات مشترك مربوط به چند عين مشابه را گزينش مي‌كند و آن‌ها را ذاتيات اعيان مذكور و بنابراين «نوع» آن‌ها معرفي مي‌كند. بنابه اين عقيده، مولفه‌هاي انواع را ما انتخاب مي‌كنيم و بنابراين، انواع محصول انتخاب و قرارداد ذهن هستند. درمقابل، به‌عقيده كانت، ذهن صرفاً انتزاع‌كننده صورت‌هاي غايي و محض اعيان يا همان انواع و اجناس آن‌هاست. بنابه اين رويكرد، قوه حكم تاملي در فعاليتي كاملاً نامتعين و به‌دور از مفاهيم و اصول پيشيني فاهمه، انواعِ اعيان را مورد تامل قرار مي‌دهد و با انتزاع انواع و اجناس، اعيان و قانون‌هاي فراوان تجربه را وحدت مي‌بخشد. اين موضع كه صورت‌هاي كلي مذكور را كاملاً ذهني و غيرمعرفتي معرفي مي‌كند و آن‌ها را به فرولايه فراحسي طبيعت يا همان طبيعت في‌نفسه نسبت مي‌دهد، موضعي رياليستي است و بنابراين درمقابل قراردادگرايي لاك قرار دارد، هرچند نه قراردادگرايي لاك از نوع افراطي است و نه رياليسم كانت. اين نوشتار درصدد است موضع مخالف اين دو فيلسوف درباب سهم ذهن در حصول انواع را تشريح كند.

In John Lockeʹs thought, through an active function, the mind synthesizes sensible and successive forms acquired by internal and external senses; and, makes scientific (mental) objects against external ones. In this way, it finds quidditive concepts of objects. Then, the power of understanding selects some common ideas which concern some similar object, and introduces them as essentials of such objects, and thus as their "types". According to this view, components of types are selected by us and they are, therefore, products of selection and mindʹs contract. On the contrary, according to Kant, the mind is merely abstracting the final and pure forms of objects or their types and genera. According to this approach, reflective judgment, in a complete action and far from a priori concepts and principles of understanding, reflects upon types of objects, and unites objects and a lot of laws of experience through abstracting types and genera. This position, according to which such universal forms are fully mental and non-cognitive and ascribed to the supersensible substrate of nature or nature in itself, is a realist one; and, it is, therefore, against Lockeʹs contractualism; though neither Lockeʹs contractualism nor Kantʹs realism is described in an extremist way. The present writing seeks to describe the opposite positions of the two philosophers concerning the mindʹs contribution in acquisition of types.