پديد آورندگان :
مجيدي، محمدرضا نويسنده عضو هيات علمي دانشگاه تهران و دانشيار گروه مطالعات منطقه‌اي , , صادقي، محمد مهدي نويسنده دانشجوي دكتري مطالعات منطقه‌اي دانشگاه تهران ,
كليدواژه :
غرب آسيا , نام‌گذاري مناطق , امنيت مناطق , حدود جغرافيايي , خاورميانه , سنت روابط بين‌الملل. , شرق‌شناسي
چكيده فارسي :
چكيده
نام‌گذاري مناطق و تعيين حدود سرزميني صرفاً يك برچسب خنثي نيست كه به يك محدوده جغرافيايي زده شود بلكه از منطق و مقصودي حكايت مي‌كند كه بر رويكردهاي مطالعاتي آن منطقه تاثير مي‌گذارد به طوري‌كه اسامي مناطق را بايد يك «مفهوم» و نه يك «نام» در نظر گرفت. متقابلاً رويكردهاي مرسوم در مطالعات منطقه‌اي نيز بر تحديد و گسترش جغرافيايي منطقه مطالعاتي و بر بار مفهومي آن منطقه تاثيرگذار است. منطقه‌اي كه در رويكردهاي مرسوم «خاورميانه» خوانده مي‌شود از حساس‌ترين و پيچيده‌ترين مناطق دنيا است. اين مقاله در پي آن است تا از يك سو به بررسي تاثيرات متقابل نام‌گذاري اين منطقه بر رويكردهاي غالب در مطالعات آن بپردازد و از سوي ديگر به طور مجزا تبعات نام‌گذاري اروپا محور و سنت‌هاي ناكارآمد مطالعات خاورميانه را واكاود. امروزه مفهوم «خاورميانه» با منطقه‌اي آشوب‌زا و امنيتي مترادف دانسته مي‌شود و پارامترهاي فرهنگي آن ناديده گرفته مي‌شود. هم چنين «مطالعات خاورميانه» كه در شكل اوليه خود متاثر از سنت «شرق‌شناسي» بود امروزه به شدت از سنت «روابط بين‌الملل» متاثر است. معرفت‌شناسي سكولار غربي كه در ماهيت سنت روابط بين‌الملل جاري است از فهم و تحليل عميق مسايل اين منطقه ناتوان است. نگاهي گذرا به تحولات معاصر منطقه نشان مي‌دهد براي بررسي رويدادهاي اين منطقه بايد به طور اصولي در نام‌گذاري و رويكردهاي مطالعاتي تجديد نظر شود. پرسش محوري اين مقاله كه تلاش مي‌شود در مسير پاسخ به آن حركت كنيم آن است كه منطق، ملاك‌ها و معيارهاي تعريف يك منطقه به صورت عام و منطقه مورد نظر به صورت خاص براي سازگاري با واقعيت‌هاي تاريخي و فرهنگي و نيازهاي امروز جوامع و واحدهاي ملي واقع در آن و سامان بخشي به مطالعات اين حوزه كدامند. پيشنهاد جايگزين اين نوشتار مفهوم «آسياي غربي» به عنوان مفهومي بومي و درون‌زا و «مطالعات آسياي غربي» با تاكيد بر مطالعات فرهنگي و تاريخي، علاوه بر مطالعات امنيتي، سياسي و حقوقي است.
چكيده لاتين :
Naming the regions and demarcating the boundaries of a land are not merely a neutral label to be pinned to a geographical region so much as a logic emanated from the research approaches to that region. That is, names of different regions should be regarded as “concepts” rather than “names.” Reciprocally, prevalent approaches in regional studies influence upon geographical demarcation and expansion of a research region as well as upon the conceptual weight of that region. “Middle East” is, in the prevalent approaches, one of the most subtle and complex regions of the world. This article is aimed at investigating the effects of titling this region on the prevalent approaches, on the one hand, and probing separately the Europocentric naming and ineffectual traditions of the Middle East studies, on the other. Middle East, as is known today, is synonymous to a security-based land of intense chaos, in which cultural elements are totally ignored. Whereas the Middle East studies, in their rudimentary form, were influenced by Orientalism, they are at present highly impacted by the tradition of international relations. Western secular epistemology, which has infiltrated in the nature of international relations, is unable to shed a glaring light on the region-related issues. An urgent revision in naming the research approaches was found to be indispensable in order to analyze the regional occurrences, after a glance was given to the contemporary evolutions of the region. The key question of the present article, toward which we are intending to proceed, is “What are the logics, standards, and criteria of defining a region, in general, and the region, in particular, in order to make possible a survey consistent with historical and cultural realities, present-day needs of the society, and the national institutions located thereon?”
The alternate option offered by this study is the idea of “Western Asia” as a native, intrinsic concept, and the “Western Asia Studies” directed toward historical and cultural, added to security, political, and legal, studies.
