تدوين اهداف برنامه درسي در دوره متوسطه با تاكيد بر تربيت شهروندي

Defining Secondary Education Curriculum Goals with an Emphasis on Citizenship Education

اين مقاله با هدف تدوين اهداف برنامه درسي در دوره متوسطه با تاكيد بر تربيت شهروندي انجام پذيرفت. در اين پژوهش از روش پژوهش كيفي از نوع فنومنولوژي استفاده گرديده است. جامعه پژوهش شامل صاحب نظران امر تعليم و تربيت در آموزش متوسطه شهر اصفهان و قم بوده اند. شركت كنندگان در پژوهش با استفاده از روش نمونه گيري موارد مطلوب انتخاب شدند. جمع آوري داده ها با استفاده از مصاحبه عميق نيمه ساختار يافته و ضبط بوسيله دستگاه MP3 انجام شد و با روش7 مرحله اي كلايزي، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته هاي حاصل از اين پژوهش بعد از استخراج كدهاي مفهومي و حذف كدهاي مشترك، شامل "اهداف برنامه درسي در دوره ي متوسطه با تاكيد بر تربيت شهروندي" بود، كه در2 مولفه اصلي و 5 زير مولفه دسته بندي شد كه عبارت بودند از"شهروندي دموكراتيك" و "ارتباط چند لايه در مفهوم شهروندي؛ هر كدام از اين 5 زير مولفه، خود زير مولفه هاي ديگري بودند كه در مجموع مي توان به 102 مولفه اشاره كرد. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه متاسفانه رويكرد تربيت شهروندي غالب در نظام آموزش متوسطه فعلي، رويكرد منفعل بوده و در عمل به تمام مولفه هاي تربيت شهروندي دانش-آموزان متوسطه، توجه همه جانبه و لازم نشده و در ديدگاه مسيولين نظام آموزشي كشور و برنامه ريزان درسي و در نتيجه محتواي كتب درسي، توازني منطقي و توامان بين حقوق شهروندي و تكاليف شهروندي وجود ندارد.

The main goal of the current phenomenological study was formulating secondary education curriculum goals with an emphasis on citizenship education. The survey participants were all education specialists of secondary education in Isfahan and Qom. Sampling was purposive and involved participants until data saturation was fulfilled. At the end, the sample included 7 participants. The data was collected through an in-depth semi-structured interview and was recorded using an MP3 set. Data was analyzed applying Colaizziʹs approach involving seven stages. After extracting conceptual codes and elimin ating common codes, the findings resulted in "goals" characterized as two main themes of "democratic citizenship" and "multi-layer relationship in citizenship concept” with five sub-themes encom passing 102 conceptual codes. The results of the present research rev eal that, unfortunately, the citizenship education approach in seco ndary education is reactive and, in practice, insufficient attention has been paid to all components of the students’ citizenship education. In addition, in the view of education officials and curriculum designers (and hence the curriculum itself) no logical balance exists between citizenship rights and responsibilities.