منزلت عقل در روايات

State of reason in the traditions

اسلام براي عقل ارزش فراواني قايل است و حجّيت آن را مي پذيرد و به ايماني كه متكي به عقل نباشد چندان بهايي نمي دهد و براي ايمان و اعمالِ نيكِ كم عقلان و سفيهان ارزش چنداني قايل نيست. اسلام شرط مكلّف شدن به هر نوع تكليفي و پذيرش هر مسيوليتي، چه ديني و چه اجتماعي، بهره‌مندي فرد از نيروي تعقّل مي داند. در روايات اسلامي از عقل به عنوان پيامبر دروني تعبير مي شود و فقهاي شيعه عقل را يكي از ادّله چهارگانه استنباط احكام شرعي به حساب مي آورند؛ و علم و تجربه به بركت عقل كارآيي لازم را پيدا مي كنند و نقش عمده‌ي عقل در تعديل غرايز و عواطف و احساسات انسان قابل انكار نيست. روايات منقول در مقاله نيز عهده‌دار بيان اين حقايقند.

Islam values for reason a lot and accepts his authority; and values for faith without reason not so much and so, for faith and good actions of foolish and silly persons. From the viewpoint of Islam, condition of admission each responsibility – whether religious or gregarious- is fruition of person from force of reasoning. In the Islamic traditions, reason is called as an inner prophet, and shi،ite jurisprudents count reason one of the four evidences of deduction of legal injunctions; and science and experiment become more capable by assistance of reason; furthermore, it can’t be denied the main role of reason in adjustment of human instincts and sentiments and feelings. The narrated traditions in the article have undertaken expression of these facts.