تاثير روي و پتاسيم بر ويژگي هاي كمي و كيفي عملكرد و مقاومت به سرما در گندم

Effect of Zinc and Potassium on Quantitative and Qualitative Characteristics of Yield and Cold Resistance Improvement in Wheat

در مناطق سرد انرژي متابوليكي كمتري در دسترس گياهان زراعي قرار دارد، اين امر سبب توقف رشد و كاهش عملكرد محصول مي شود. در عين حال مطالعات نشان داده استفاده مناسب از عناصر غذايي همچون روي و پتاسيم مي تواند مقاومت گياه را در برابر سرما افزايش دهد. براي بررسي اين موضوع، اقدام به اجراي آزمايش فاكتوريل با طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي طي سال هاي 1389-1390 در ايستگاه تحقيقات محصولات سردسيري اقليد گرديد. در اين آزمايش مقادير صفر،100،200 و300 كيلوگرم K2Oدر هكتار از منبع سولفات پتاسيم و مقادير صفر، 10 و 15 كيلوگرم Znدر هكتار از منبع سولفات روي استفاده شد. نتايج نشان داد در سال اول از نظر عملكرد دانه، مقدار نسبي آب برگ و مقدار گلوتن، بين تيمار هاي آزمايش اختلاف معني دار در سطح پنج درصد وجود داشت. حداكثر عملكرد به مقدار 6935 كيلوگرم دانه در هكتار با مصرف 15 كيلوگرم Znدر هكتار بدست آمد. بيشترين مقدار نسبي آب برگ (73 درصد) نيز با مصرف 300 كيلوگرم K2Oدر هكتار حاصل شد. بيشترين مقدار گلوتن خشك (3/11 درصد) با مصرف 300 كيلوگرم K2Oو15 كيلوگرم Zn در هكتار به دست آمد. در سال دوم در وزن هزاردانه و مقدار نسبي آب برگ در سطح پنج درصد بين تيمار ها اختلاف معني دار بود ولي در عملكرد دانه اختلاف معني داري بين تيمارها مشاهده نشد. بيشترين مقدار عملكرد (7537 كيلوگرم در هكتار) با مصرف 200 كيلوگرم K2O در هكتار به دست آمد. همچنين مصرف اين كود ها باعث بهبود خصوصيات كيفي مانند در صد پروتيين، شاخص هاي زلني و سفتي درگندم شد. تجزيه واريانس مركب دو سال آزمايش نشان داد مصرف 200 كيلوگرمK2O در هكتار منجر به توليد حداكثر عملكرد (6352 كيلوگرم دانه در هكتار) شد. بيشترين مقدار آب برگ (6/69 درصد) و به تبع آن افزايش مقاومت به سرما نيز با مصرف 300 كيلوگرم K2O در هكتار و 10 كيلوگرم Zn در هكتار بدست آمد.

Yield and growth of plants may be reduced due to low metabolic rate in cold climate. Many studies have indicated that cold resistance will increase with the use of nutrient elements in wheat. In order to study the effects of zinc and potassium fertilizers on the cold resistance of wheat, an experiment was carried out in Eghlid Agricultural Research Station in 2008-2009. A factorial experiment based on randomized complete block design was used with three replications. The treatments were: potassium (0 ,100,200, and 300 kg K2O/ha) and zinc (0,10, and 15 kg Zn/ha). In the first year, the results showed that there were significant differences (at 5 % level) between yield, relative water content (RWC), bread volume, and gluten content. The highest yield (6935 kg/ha) was obtained in 15 kg Zn /ha treatment. The highest RWC (73.4 %) was obtained in 300 kg K2O /ha treatment. Maximum dry gluten (11.3%) was achieved with the use of 300 kg K2O /ha and 15 kg Zn /ha treatment. In the second year, there were significant differences (at 5 % level) in 1000 seed weight and RWC. The highest yield (7435 kg/ha) was obtained in 200 K2O /ha treatment. The protein content and Zeleny index were improved by application of K and Zn fertilizers. The combined analysis of variance showed that the maximum yield and RWC were obtained with use of 300 kg K2O/ha and 10 kg Zn/ha.