مقايسه اثربخشي روش‌هاي تدريس بحث گروهي و سخنراني بر ميزان يادگيري و رضايت دانش‌آموزان از تدريس، در درس دين و زندگي

Comparison of the effectiveness of teaching methods of group discussion and lecture on learning and satisfaction of students in teaching of religion and life courses in the secondary school students

هدف پژوهش حاضر، مقايسه ميزان اثر بخشي روش تدريس بحث گروهي با روش تدريس سخنراني بر ميزان يادگيري و ميزان رضايت دانش‌آموزان از تدريس بوده است. روش پژوهش، نيمه تجربي، با عنايت به استفاده از گروه‌هاي دست نخورده (intact) و از نوع دو گروهي (آزمايشي و گواه)و جامعه آماري آن دانش‌آموزان پايه سوم متوسطه يكي از دبيرستان‌هاي شهر شيراز بود كه همه دانش‌آموزان پايه سوم متوسطه (4 كلاس) در نيمسال تحصيلي 90 ـ 1389 در درس دين و زندگي در طرح مشاركت داده شده‌اند و با استفاده از نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شدند. در كلاس‌هاي گروه آزمايش، روش تدريس بحث گروهي (در گروه‌هاي كوچك 5 نفره) و در كلاس‌هاي گروه گواه، روش سخنراني به كار گرفته شد. در پايان تدريس با هردو روش، جهت ارزشيابي ميزان يادگيري مطالب درسي، آزمون20 سوالي به صورت چهارگزينه‌اي ناظر بر محتواي يكي از دروس كتاب به عمل آمد. همچنين در پايان هر روش تدريس و پس از انجام آزمون ارزشيابي يادگيري، پرسشنامه رضايت از تدريس نيز توسط دانش‌آموزان تكميل شد. ابزار سنجش ميزان رضايت دانش‌آموزان از تدريس، پرسشنامه محقق ساخته در مقياس ليكرت بود كه مشتمل بر 20 سوال در 4 خرده مقياس (ايجاد علاقمندي و تشويق به مشاركت در يادگيري، رعايت اصول و مقررات تدريس و يادگيري، مهارت و تسلط مدرس در تدريس و آزمون و ارزشيابي از مطالب درسي) بود. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از آمار در دو سطح توصيفي (فراواني، ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي (آزمون t مستقل و تحليل واريانس) استفاده شده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه 1 ـ ميانگين نمرات آزمون ارزشيابي يادگيري از دانش‌آموزان در روش بحث گروهي به طور معناداري از روش سخنراني بيشتر بوده است. 2 ـ ميانگين نمرات ارزشيابي ميزان رضايت دانش‌آموزان از تدريس در روش بحث گروهي به طور معناداري از روش سخنراني بيشتر بوده است. 3 ـ ميانگين نمرات دانش‌آموزان رشته علوم تجربي در آزمون ارزشيابي از ميزان يادگيري به طور معناداري بالاتر از ميانگين نمرات دانش‌آموزان رشته علوم انساني بوده است؛ ولي اثر تعاملي معناداري بين رشته و روش وجود نداشته است. همچنين در آزمون ارزشيابي ميزان رضايت دانش‌آموزان از تدريس، بين ميانگين نمرات دانش‌آموزان دو رشته مذكور تفاوت معناداري وجود نداشته است و اثر تعاملي معناداري نيز در اين رابطه ميان رشته و روش مشاهده نشده است.

The purpose of this study was to compare the effectiveness of discussion and lecture teaching methods, on the level of studentʹs learning and satisfaction in the religion and life lesson in the secondary school students. It was used intact groups and four classes of the third year of secondary school in one of Shiraz schools in 2010-2011 about religion and life courses in the second semester. Two classes were selected as control groups for applying lecture method, and two other classes as experimental groups for applying group discussion method. Furthermore, for assessing studentʹs level of learning, researcher-structured learning measurement scale was applied and for assessing students’ level of satisfaction, researcher-structured teaching satisfaction questionnaire was applied. The scale was included four dimensions. For analyzing the obtained data, descriptive and inferential statistics were used through SPSS software. The study suggested that the level of students learning at group discussion were significantly higher than lecture method. The level of students learning average at empirical sciences was significantly higher than the students of humanistic sciences average were. However, there was no existence of inter-action effect between field and method. There was no difference between the level of students satisfaction of teaching in the students of the two fields and there was no existence of inter-action effect between the field and method.