ارزيابي رشد و عملكرد زعفران (.Crocus sativus L) تحت تاثير كمپوست بستر قارچ و تراكم بنه

Evaluation of growth and yield of saffron (Crocus sativus L.) affected by spent mushroom compost and corm density

استفاده از نهاده هاي آلي و تراكم مطلوب بنه دو عامل زراعي براي دستيابي به عملكرد بهينه در زراعت زعفران هستند. به منظور بررسي تاثير تراكم بنه در مقادير مختلف كمپوست بستر قارچ بر خصوصيات رويشي و عملكرد بنه، وزن گل و كلاله زعفران (Crocus sativus)، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در فضاي باز گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در دو سال 1388 و 1389 اجرا شد. فاكتورها شامل سه سطح كمپوست بستر قارچ (صفر، 60 و 120 تن در هكتار) و سه تراكم بنه (50، 100 و 150 بنه در متر مربع) بودند. نتايج نشان داد كه اثرات ساده مقادير كمپوست بستر قارچ و تراكم هاي بنه بر وزن خشك برگ و فلس، طول برگ، تعداد و قطر بنه، تعداد و وزن بنه در گروه هاي مختلف وزني، تعداد و وزن تر گل و عملكرد اقتصادي زعفران معني دار (0/05 > p) شد. با افزايش تراكم بنه، رشد و به تبع آن توليد گل و عملكرد زعفران كاهش يافت. به طوريكه با افزايش تراكم بنه از 50 به 150 بنه در متر مربع، وزن تر گل و عملكرد كلاله زعفران 12 درصد كاهش يافت. با افزودن 60 تن در هكتار كمپوست بستر قارچ، خصوصيات رويشي و به تبع آن عملكرد اقتصادي زعفران افزايش يافت و با افزودن بيش از اين مقدار، كاهش خصوصيات رشدي و عملكرد زعفران مشاهده شد. بيشترين وزن تر گل و عملكرد كلاله زعفران در مقدار 60 تن كمپوست بستر در هكتار (به ترتيب برابر با 55/05 و 0/51 كيلوگرم در هكتار) و كمترين ميزان آن براي شاهد (به ترتيب برابر با 46/22 و 0/43 كيلوگرم در هكتار) مشاهده شد.

Use of organic inputs and suitable density of corm are two agronomic important factors to achieve the maximum yield in saffron (Crocus sativus L.). In order to study the effects of spent mushroom compost (SMC) levels and corm densities on agronomic characteristics, flower and stigma yields of saffron, a greenhouse experiment was conducted as factorial layout based on a randomized completed block design with three replications at the Campus of Agricultural Research Greenhouse, Ferdowsi University of Mashhad during two years of 2009 and 2010. Factors were three levels of SMC (0, 60 and 120 t.ha^-1) and three corm densities (50, 100 and 150 corm.m^-2). Leaf and tunic dry weights, leaf length, number and weight of corms in three groups (2-4, 4-8 and 8-16 g), corm diameter, flower number, flower fresh weight and stigma yield of saffron were measured. Results indicated that the simple effects of SMC levels and corm densities on leaf and tunic dry weights, leaf length, corm diameter, number and weight of corms in different groups, flower number, flower fresh weight and economical yield of saffron were significant (p < 0.05). By increasing in corm density, growth, flower production and yield of saffron were enhanced. By increasing in corm density from 50 to 150 corms.m^-2, flower and stigma yield were decreased up to 12%. Application of 60 t.ha^-1 SMC enhanced growth characteristics and economical yield of saffron and these traits were declined afterwards. The maximum and the minimum flower fresh weight and stigma yield of saffron were observed in 60 t.ha^-1 SMC (55.05 and 0.51 kg.ha^-1) and control (46.22 and 0.43 kg.ha^-1), respectively. Therefore, it seems that the application of appropriate levels of organic inputs and corm density must be considered for this cash crop.