پتروگرافي و ژيوشيمي ماسه سنگ‌هاي توربيدايتي ايوسن واحد زابلي، جنوب شرقي ايران

Petrography and geochemistry of the Eocene turbidite sandstones of Zaboli unit, Southeastern Iran

در اين پژوهش، ويژگي‌هاي سنگ‌شناسي و ژيوشيميايي ماسه سنگ‌هاي توربيديتي ايوسن واحد زابلي در جنوب شرقي ايران، بررسي شدند. بر اساس مطالعات پتروگرافي، ماسه سنگ‌هاي منطقه دانه‌ريز تا دانه درشت با جورشدگي ضعيف تا متوسط و نيمه زاويه دار تا نيمه گرد شده با كرويت متوسط مي‌باشند. اين ماسه سنگ‌ها با تركيب كلي Q55F14.5L30.5، از نوع فلدسپاتيك ليت آرنايت مي‌باشند كه در آنها كواتز تك بلوري و چند بلوري، فلدسپات و خرده‌ سنگ‌هاي آتشفشاني، رسوبي و دگرگوني قابل مشاهده است. در اين ماسه سنگ‌ها، مهم‌ترين فرآيند‌هاي دياژنتيكي شامل تراكم فيزيكي و شيميايي، تشكيل سيمان كلسيتي، سيليسي و رسي، جانشيني دانه‌هاي آواري كوارتز، فلدسپات و خرده سنگ‌هاي آتشفشاني بوسيله كلسيت و دگرساني‌هاي دياژنتيكي (تشكيل كايولينيت و سريسيت) مي‌باشند. درصد اكسيد‌هاي اصلي و عناصر فرعي و نسبت‌هاي اين عناصر Th/Sc)، La/Sc، Co/Th، La/Yb و (La/Sm بيانگر آن است كه منشا ماسه سنگ‌هاي واحد زابلي سنگ‌هاي آذرين حد واسط تا فلسيك است. بر اساس نتايج آناليز مدال، موقعيت زمين ساختي ماسه سنگ‌هاي مورد مطالعه، كوهزايي‌هاي با چرخه مجدد مي‌باشد. رسم درصد اكسيد‌هاي اصلي و عناصر فرعي بر روي نمودار‌هاي تفكيك كننده تكتونيكي مختلف نيز رسوبگذاري در يك حوضه رسوبي وابسته به حاشيه‌هاي فعال قاره‌اي و قوس‌هاي ماگمايي قاره‌اي را تاييد مي‌نمايد.

Petrography and geochemistry of the Eocene turbidite sandstones of the Zaboli unit in southeastern Iran were studied. These sandstones are fine to coarse grain, poorly to moderately-sorted, sub-angular to sub-rounded feldspatic litharenite. They contain mono- and poly-crystalline quartz grains, feldspar, volcanic, sedimentary and metamorphic rock fragments and represent Q55F14.5L30.5 proportion. Diagenetic features include physical and chemical compaction, cementation (calcite, silica and clay mineral), replacement by calcite and chemical alterations (kaolinite and sericite formation). Major oxides and trace element concentrations and key trace element ratios (Th/Sc, La/Sc, Co/Th, La/Yb, La/Sm) indicate that the sources of these sediments were intermediate to felsic igneous rocks. Modal analysis revealed a recycled orogen tectonic provenance and major and trace element discrimination plots indicated a depositional basin in an active continental margin and continental arcs. Key words: diagenetic features, Modal analysis, mono- and poly-crystalline quartz grains, metamorphic rock fragments.