نقش اركان اصلي شهر ايراني اسلامي در مكان گزيني مراكز اقامتي مورد شناسي: شهر زنجان

Role of the Main Elements of the Iranian Islamic City in Locating the Residence Centers, case Study: Zanjan City

امروزه صنعت توريسم در دنيا، يكي از منابع مهم درآمد و در عين حال از عوامل موثر در تبادلات فرهنگي بين كشورهاست و به عنوان گسترده ترين صنعت خدماتي جهان حايز جايگاه ويژه اي است كه همراه با به وجود آوردن تغييرات شگرف در سيماي زمين، اوضاع سياسي، اقتصادي، فرهنگي، منش و روش زندگي انسان ها را دگرگون مي‌سازد. اين در حالي است كه مراكز اقامتي يكي از اصلي-ترين عناصر در توسعه اين صنعت محسوب مي شوند. بر اين اساس هدف از اين تحقيق بررسي نقش اركان اصلي شهر ايراني اسلامي در مكان گزيني مراكز اقامتي مي باشد. روش انجام تحقيق، تحليلي-كاربردي است. كه به منظور طبقه بندي و تجزيه و تحليل اطلاعات مذكور از مدل هاي ANP، ميانگين نزديك‌ترين همسايه، رگرسيون وزني جغرافيايي، موران و مدل تحليل شبكه استفاده شده است. براي انجام اين عمليات از نرم افزارهاي ARC/GIS و Super Decisions بهره گرفته شده است. نتايج حاصل از تحليل نشان داد كه 82 درصد از عناصر اقامتي در گذشته در فاصله 5 دقيقه از عناصر اصلي شهر قرار داشتن امّا اين رقم در چند سال اخير با تغيير فاحش به تنها 68 درصد رسيده است. اين گريز از مركز كه در چند سال اخير در اكثر شهرهاي ايران و حتي جهان به چشم مي‌خورد، هم مي‌تواند ناشي از عوامل دافعه در مركز و هم ناشي از عوامل جذاب در حاشيه شهرها باشند؛ لذا پس از ارزيابي نظر كارشناسان، مشخص گرديد كه در شهر زنجان هزينه هاي عمومي با ضريب تاثير 0.38 مهم‌ترين شاخص و قيمت زمين به عنوان مهم‌ترين زيرمعيار با وزن 0.49 بيشترين تاثير را در انتخاب محل احداث مراكز اقامتي داشته اند.

Today, tourism industry is one of the major sources of income in the world and meanwhile is of the factors effective on the cultural exchanges between countries and as the largest service industry in the world has a very special place which through causing dramatic changes on the land feature, will change the political, economical, cultural and the manner and method of people’s life. While, the residential centers are considered as one of the main elements in development of this industry. Accordingly, the objective of this study is investigate the role of the main elements of the Islamic Iranian city on locating the residential centers. The method of this study is analytical-functional method. In order to classify and analyze the data by the use of ANP models, the nearest neighbor, geographically weighted regression, Moran and network analysis models have been used. For data analysis, ARC/GIS and Super Decisions soft wares have been used. The results showed that 82 percent of the residential elements in the past have been located 5 minutes away from the basic elements of the city, but this rate with a dramatic change has reached to 68 percent in the recent years. This eccentricity in recent years in most of the Iranian cities, and even in the world, can be due to the repulsive factors in the center and also the attractive factors in the margin of cities, so upon the assessment of the experts, it was determined that in Zanjan, the public costs with the effect coefficient 0.38 was the most important index and the land price as the most important sub-criteria with weight 0.49 has had the most effect on locating the residential centers .