بررسي ادراك بيماري در بيماران مبتلا به ديابت و ارتباط آن با كنترل قند خون در مراجعين به درمانگاه بيمارستان توحيد سنندج در سال 1390

چكيده زمينه و هدف: درك از بيماري در نحوه رفتار فرد، تطابق وي با بيماري، اداره بيماري توسط خود فرد و در كل در فرجام بيماري تاثير گذار است. هدف از اين مطالعه تعيين ادراك بيماري در بيماران مبتلا به ديابت و ارتباط آن با پاسخ به درمان در مراجعين به درمانگاه توحيد سنندج بوده است. روش بررسي: در يك مطالعه توصيفي– تحليلي(مقطعي)، 200 بيمار از ميان مراجعه‌كنندگان به درمانگاه ديابت به صورت نمونه‌گيري در دسترس انتخاب شده و مورد بررسي قرار گرفتند. داده‌هاي مربوط به ادراك بيماري با استفاده از پرسشنامه IPQ بدست آمد و ساير متغيرها شامل HbA1C از پرونده بيماران استخراج گرديد. داده‌ها وارد نرم افزارSPSS شد، با استفاده از تست هاي آمار استنباطي من ويتني يو و ضريب همبستگي اسپيرمن تحليل گرديد و 05/0 > p معني دار تلقي شد. يافته‌ها: از كل بيماران، 39 نفر (5/19%) مرد و 161 نفر (5/80%) زن بودند، ميانگين سني بيماران 83/12± 25/53 سال بود. ميانگين قندخون بيماران 6/1± 6/7 ميلي گرم در دسي ليتر بود. 6/46% بيماران داراي آگاهي در خصوص طول مدت بيماري بودند. 62 درصد از بيماران كنترل قندخون در حد خوب و عالي داشتند. بين جنس و ادراك بيماري رابطه‌اي معني داري وجود نداشت (05/0 > p). بين ادراك بيماري و ميزان قندخون با 01/0 > p رابطه وجود داشت. نتيجه‌گيري: اين مطالعه نشان داد در بيماران ديابتي، ميان ادراك بيماري و كنترل قند خون ارتباط وجود دارد و با توجه به اين ارتباط براي كنترل قندخون توسط خود بيماران و كاهش عوارض ديابت لازم است درك آنها از بيماري خود از طريق آموزش و مشاوره اصلاح گردد.

ABSTRACT Background and Aim: Illness perception affects patientsʹ behavior, compliance, self-management and consequences of the disease. The aim of this study was to determine the illness perception and its relation to treatment response in the patients with diabetes mellitus in Tohid Hospital. Material and Methods: In this descriptive-analytical study, 200 diabetic patients were randomly selected. The illness perception data were obtained using IPQ questionnaire, and other variables including HbA1C were extracted from the patientsʹ records. Collected data were entered into SPSS software and analyzed by means of Mann-Whitney U and Spearman correlation coefficient statistical tests. p < 0.05 was considered significant. Results: 39 patients (19.5%) were male and 161 (80.5%) were female, with a mean age and standard deviation (SD) of 12.83 ± 53.25. Mean value of the patientsʹ blood sugar was 7.6 ± 1.6 mg dl. 46.6% of the patients had perception of disease duration and 62% of patients had good control of blood sugar level. Gender and illness perception showed no relationship (p > 0.05). But a relationship was found between illness perception and blood sugar levels (p < 0.01). Conclusion: This study indicated a significant relationship between illness perception and control of blood sugar. Therefore it is necessary to improve illness perception by education and consultation which results in better control of blood sugar by the patients and decreased complications of diabetes mellitus. Key word: Illness perception, Diabetes, Blood sugar control