بررسي اثر روغن كنجد بر فعاليت آنزيم فسفاتيدات فسفوهيدرولاز كبد و ميزان ليپوپروتيين‌هاي سرم خرگوش‌هاي هيپركلسترولميك

چكيده زمينه و هدف: امروزه نقش گياهان دارويي دركاهش بيمار يهاي قلبي- عروقي از جمله آترواسكلروز اثبات شده است. آنزيم فسفاتيدات فسفوهيدرولازكبدي آنزيمي كليدي در متابوليسم گليسروليپيدها است . بنابراين، هدف از اين تحقيق شناخت اثر روغن كنجد برفسفاتيدات فسفوهيدرولازكبدي، ميزان كلسترول و تري گليسريد كبدي و ليپوپروتيين هاي سرم خرگوش هاي هيپركلسترولميك بود. روش بررسي: در اين تحقيق تجربي تعداد 27 خرگوش بطور تصادفي به سه گروه 9 تايي تقسيم شدند. گروه اول ( شاهد ) كه رژيم معمولي دريافت كردند. گروه دوم ( گروه هيپركلسترولميك ) كه رژيم غذايي آنها حاوي كلسترول (يك درصد) بود و تحت درمان قرار نگرفتند. گروه سوم كه رژيم غذايي آنها حاوي كلسترول (يك درصد) به اضافه روغن كنجد (پنج درصد) بود. گروه‌ها به مدت 2 ماه تحت رژيم قرار گرفتند. در پايان دو ماه فعاليت آنزيم فسفاتيدات فسفوهيدرولاز، كلسترول و تري گليسريد كبدي، ليپوپروتيين ها، ظرفيت آنتي اكسيداني و ميزان مالون دي آلدييد سرم اندازه گيري شد. از آزمونANOVA ‌ يك طرفه جهت آناليز ميانگين متغيرها در گروه ها استفاده شد. براي مقايسه گروه ها به صورت دو به دو از آزمونTukey استفاده گرديد. يافته‌ها: در خرگوش‌هاي دريافت كننده رژيم غذايي پركلسترول و روغن كنجد ميزان فعاليت آنزيم فسفاتيدات فسفوهيدرولاز نسبت به گروه پركلسترول و گروه شاهد بطور معني دار كاهش يافته بود )05/0(p < . مصرف غذايي پر كلسترول در گروه دوم بدون درمان، باعث افزايش معني دار )05/0(p < ليپوپروتيين هاي سرم نسبت به گروه شاهد شد. همچنين روغن كنجد در گروه سوم بطور معني دار باعث كاهش ليپوپروتيين‌هاي سرم، تري گليسريد كبدي و كلسترول كبدي در مقايسه با گروه دوم شد. ميزان مالون دي آلدييد در خرگوش‌هاي دريافت كننده رژيم غذايي حاوي روغن كنجد نسبت به گروه پركلسترول به طور معني دار كاهش يافته بود )05/0(p < ولي ظرفيت آنتي اكسيداني خرگوش‌هايي كه روغن كنجد دريافت نموده اند به طور معني داري نسبت به گروه پركلسترول افزايش يافته بود )05/0(p < . نتيجه گيري: روغن كنجد مي تواند ازطريق ايجاد تغييرات مطلوب برسطح ليپوپروتيين‌هاي خون و كاهش ميزان چربي‌هاي سرم، در كاهش ريسك فاكتورهاي بيماري هاي قلبي- عروقي موثر باشد. همچنين، روغن كنجد مي تواند باعث كاهش فعاليت آنزيم فسفاتيدات فسفوهيدرولاز و در نتيجه كاهش ميزان سنتز تري گليسريد كبدي شود و متعافبا" ريسك ابتلا به كبد چرب در رژيم‌هاي هيپركلسترولميك را كاهش دهد.

ABSTRACT Background and Aim: Nowadays, the effect of medicinal plants on the reduction of the prevalence of cardiovascular diseases and atherosclerosis has been confirmed. Liver phosphatidate phosphohydrolase (PAP) is a key regulatory enzyme in the glycerolipid metabolism. The aim of this study was to assess the effects of sesame oil on liver PAP activity, liver triglyceride, liver cholesterol and serum lipoprotein levels in hypercholesterolemic rabbits. Material and Methods: In this experimental study 27 New Zealand rabbits were randomly assigned to 3 groups (n=9). Group1 (control) was fed with standard diet. Group II (hypercholesterolemic group) animals received hypercholesterolemic diet (1%) without treatment. Group III was fed with hypercholesterolemic diet (1%) plus sesame oil (5%). After two months, liver PAP activity, liver triglyceride and cholesterol content, serum lipoproteins and malondialdehyde, and antioxidant capacity were measured. One way ANOVA was used for analysis of the mean values of the variables and for pair-wise comparison of the groups we used Tukey’s test. Results: Group III had a significant decrease (P < 0.05) in the liver PAP activity compared to group II. In group II, consumption of the enriched cholesterol diet led to a significant elevation (P < 0.05) in serum lipoproteins compared to group I (control). Also, sesame oil in group III decreased the serum lipoproteins, liver triglyceride, and liver cholesterol in comparison to group II (p < 0.05). However, a significant elevation (P < 0.05) in serum antioxidant capacity and a significant reduction in malondialdehyde level occurred in group III compared to group II (P < 0.05). Conclusion: Sesame oil can be effective in reducing risk factors of cardiovascular diseases by decreasing serum lipids through making desirable alterations in serum lipoproteins. Also addition of sesame oil to hypercholesterolemic diets can reduce the liver PAP activity resulting in reduced liver triglyceride synthesis, which can decrease the risk of development of fatty liver in hypercholesterolemic diets. Keywords: Sesame oil, Phosphatidate phosphohydrolase, Hypercholesterolemia, Liver triglyceride, Serum lipoproteins.