ارزيابي عملكرد دانه و برخي صفات ارقام نخود سفيد در كشت پاييزه ديم در مزارع زارعين استان كردستان

On-farm Assessment of Seed Yield and Some Other Traits in Autumn Sown Chickpea Varieties at Kurdistan Province

به منظور گزينش رقم يا رقم‌هاي پر محصول نخود سفيد در مزرعه زارع (آنفارم) و معرفي به كشاورزان بهره‌بردار، اين تحقيق به صورت طرح مربع لاتين با پنج لاين و رقم نخود سفيد كه داراي سوابق و نتايج آزمايش‌هاي مقدماتي و سازگاري ملي بودند در دو مزرعه متعلق به كشاورزان نخودكار استان كردستان در كشت پاييزه ديم سال زراعي 89-1388 اجرا شد. علاوه بر يادداشت برداري از برخي صفات زراعي در دوره داشت، محصول دانه هر كرت آزمايشي پس از رسيدگي كامل توزين و ثبت گرديد و تجزيه واريانس بر روي داده‌هاي خام انجام شد. مقايسه ميانگين داده‌ها نشان داد كه لاين Sel93TH24460 كه جزو ژنوتيپ‌هاي متحمل به سرما و بيماري برق‌زدگي بوده، و در بررسي‌هاي قبلي سازگاري خوبي به شرايط ديم ايستگاه‌هاي سردسير غرب كشور نشان داده است، با عملكرد 1417 كيلوگرم در هكتار برتري معني‌دار نسبت به شاهد آزمايش(رقم جم) و برخي ديگر از لاين‌ها داشت. در شرايط اين بررسي لاين Sel95TH1716 كمترين عملكرد دانه را داشت. به دليل برتري عملكرد دانه و برخي از خصوصيات زراعي و با توجه به تاييد اين نتيجه در بررسي‌هاي قبلي، لاين Sel93TH24460به عنوان رقم جديد شناسايي گرديد

In order to select high yielding and cold tolerant Kabuli type chickpea entries in the farmer’s fields and introducing new cultivars to native chickpea producers, this trial was conducted in Latin square design layouts with five genotypes including four selected entries as well as one local check (Djam) in autumn sowing under rainfed conditions in one cropping season (2009-10) at highlands of Kurdistan province. In the present study, moreover to routine recordings during growth period, consist of days to flowering and maturity, plant height and 100 seeds weight, seed yield of each variety was measured and wrote down. Combined analysis of variance were accomplished on raw data and mean comparisons were done. The results indicated that genotype namely Sel93TH24460, which confirmed frequently as a cold tolerant, high productivity and stable entry in different experimental activities, produced more than 1400 kg/h seed yield and it had also significant priority against check and some of other entries. The lowest seed yield was produced by Sel95TH1716. With respect to high seed yield and desirability of other traits, the variety Sel93TH24460 has considered for registration as a new cultivar for cold dry land areas.