كهن‌نمونه‌ها در داستاني از هزارويك شب (حكايت جوذر)

Archetypes in the Story of ʹʹOne Thousand and One Nightsʹʹ: The Story of Jozar

هزارويك شب همچون بسياري از آثار ادبي جهان آيينه‌اي است كه كهن‌‌نمونه‌ها را، به‌عنوان محصولات تجربه‌هاي مكرر بشر كه در ناخودآگاه وي به يادگار نهاده شده‌اند، به‌شيوه‌اي نمادين منعكس مي‌كند. مطالعه روان‌كاوانه اسطوره‌ها، كه گنجينه آرزوها و انديشه هاي بشري اند، نشان دهنده حضور ناخودآگاه جمعي است كه در اين نمونه‌هاي ازلي آشكار مي‌شوند. در اين پژوهش يكي از داستان هاي هزارويك شب با عنوان «جوذر» با توجه به يافته هاي يونگ در عرصه روان‌شناسي اسطوره تحليل مي‌شود. نتايج حاصل از پژوهش نشان مي‌دهد كه در اين اثر علاوه بر كهن نمونه هاي اصلي همچون آنيما، آنيموس، پير دانا، سايه و مادر، انواع كهن نمونه هاي فرعي نيز به چشم مي خورند. كهن ‌الگو ها در سه دسته موقعيت هاي كهن نمونه اي، شخصيت هاي كهن‌نمونه اي و نمادهاي كهن نمونه اي طبقه‌بندي شده اند. در اين پژوهش انواع موقعيت هاي كهن‌نمونه اي چون سفر، ديدار با آنيما و پير خردمند و انواع شخصيت‌هاي كهن‌نمونه اي چون قهرمان، پير دانا و مادر و انواع نمادهاي كهن‌نمونه‌اي چون اعداد و حيوانات ديده مي‌شود. بررسي موردي حاضر درباره يكي از داستان‌هاي هزارويك شب نشان‌دهنده قابليت بالاي اين اثر براي مطالعه روان جمعي مشترك بشر در طول تاريخ است كه شامل قصه ها و افسانه ها نيز مي شود.

"One Thousand and One Nights", like many other literary works of the world, is a mirror which reflects the archetypes that are the product of different mankind’s repeated experiences left at his unconscious. The psychoanalytic study of myths which are a repository of mankindʹs aspirations and thoughts shows the presence of “collective unconscious” as denoted by Jung, revealed in archetypes. This study aims to analyze one of the stories of the book "One Thousand and One Nights", named "Jozar", in the light of Jungʹs findings in the realm of psychology of myth. The findings show that in this story there are some other secondary archetypes other than the major archetypes such as Anima, Animus, Wise old man, Shadow and Mother. The archetypes are classified into three categories: Archetypal situations, characters, and symbols. In this study, different types of archetypal situations are journey, visiting the self, and visiting anima. Different archetypal characters include The wise old man, Anima, Animus, Shadow, and Mother. The archetypal symbols analyzed involve numbers, animals, objects, etc. The present study confirms the high potentials of "One Thousand and One Nights" to be studied as mankindʹs common collective psyche along with history which includes stories and legends as well.