اسطوره اي‌شدن زمان در چند داستان كوتاه شهريار مندني پور

Mythicization of Time in Shahriyar Mandanipour’s Short Stories

رمان و داستان مدرن نقش شگرفي در بازخواني روايت هاي اسطوره اي و بازپردازي آن‌ها در ادبيات روايي امروزي ايفا مي كند. يكي از دلايل مهم توجه ويژه و كاملاً متفاوت اين گونه داستان ها و رمان ها به بن مايه هاي اسطوره اي ضرورتي است كه نويسندگان معاصر بنابر دگرگوني اوضاع اجتماعي و دگرگوني هاي اساسي انديشه و نگرش انسان احساس كرده اند: بي انسجامي جهان آشفته معاصر كه همه گفتمان‌هايش سرشار از تناقض ، بي انسجامي و قاعده گريزي ا ست، انسان امروزي را شيفته روايت‌هاي نامنسجم، غيرخطي گسسته نما و سرشار از بي نظمي هاي زماني‌ـ ‌كه پيشينه‌اي غني در روايت هاي اسطوره اي داردـ كرده است. شهريار مندني پور يكي از نويسندگان برجسته ادبيات معاصر فارسي است كه مي توان آثارش را از حيث ساختار و پردازش برخي از عناصر داستان به‌ويژه عنصر زمان به روايت هاي اسطوره اي همانند دانست. اين پژوهش نشان مي دهد كه زمان در برخي از داستان هاي كوتاه او، همانند زمان در روايات اسطوره اي 1. كيفي و ذهني است نه عيني و كمي؛ 2. اعتبار خود را از رويداد يا حادثه روايت‌شده مي گيرد؛ 3. دوراني و چرخه اي است نه خطي و مستقيم. البته اثبات اين همانندي ها لزوماً به معناي تاثير پذيري آگاهانه مندني‌پور از روايات اسطوره اي نيست.

Modernist novel and short story have played a significant role in modern retouching of mythical narratives and in their recreation in the contemporary narrative literature. One of the major reasons for the particular attention of these novels and short stories to mythical roots is the necessity that the recent authors feel due to alterations in social conditions as well as the fundamental transformations in human’s intellect and attitude. The disorder in today’s chaotic world, the discourses of which are full of contradictions, irregularities, and rule aversion has intrigued today’s man in incoherent, nonlinear and discontinuous narratives abundant with temporal disorders, a characteristic which has a rich background in mythical narratives. A prominent writer in contemporary Persian literature is Shahriyar Mandanipour, the works of whom can resemble mythical narratives in terms of both the structure and the processing of some elements of story, specially the element of time. This study attempts to demonstrate that just like in some mythical narratives, in some of the stories by Mandanipour, 1- time is qualitative and mental not quantitative and objective; 2- time takes its validity from the narrated event or phenomenon; and 3- time is circular and cyclic not linear and straight. Of course, confirming these resemblances does not necessarily imply that Shahriar Mandanipour has consciously been influenced by mythical narratives.