ارزيابي فراواني و تهيه نقشه پراكنش علف هاي هرز غالب مزارع گندم آبي و ديم استان آذربايجان شرقي

Evaluation of Abundance and Preparation of Dominant Weeds Distribution Map in Irrigated and Rain fed Wheat Fields of East Azerbaijan Province, Iran

نظر به تنوع زياد علف هاي هرز در مزارع گندم ديم و آبي استان آذربايجان شرقي و با هدف اطلاع از وجود علف‌هاي هرز غالب خاص و تهيه نقشه پراكنش آنها، مزارع گندم استان بر اساس روشي يكسان مورد بررسي و آماربرداري قرار گرفتند. طي نه سال (1379 تا 1388 ) در نوزده شهرستان موجود استان با فلورهاي نسبتاً متفاوت براساس سطح زير كشت و مساحت مزارع حدود 231 مزرعه گندم آبي و ديم بررسي شدند. نتايج نشان داد كه در مزارع گندم آبي و ديم اين استان به ترتيب متجاوز از 112 و 137 گونه علف هرز متعلق به 101 جنس از 28 خانواده گياهي وجود دارد. گونه هاي Galium tricornatum (بي تي راخ)، Chenopodium album (سلمه تره)، Descurania Sophia (خاكشير)، Polygonum patulum (هفت‌بند)، Geranium tuberosum (شمعداني وحشي) و Goldbachia laevigata (ناخنك) به ترتيب فراوان ترين علف‌هاي هرز پهن برگ مزارع گندم بودند. باريك برگ هاي غالب اين مزارع را Eremopyrum bonaepartis (گارس)، Alopecurus myosuroide (دم روباهي كشيده)، Bromus tectorum (پشمكي) تشكيل داده و گونه هاي Acroptilon repens (تلخه)، Convolvulus arvensis ( پيچك صحرايي)، Salsola kali (علف شور)، Cardaria draba (ازمك ) و Lactuca serriola (كاهوك) از گياهان هرز مزاحم به هنگام برداشت گندم هستند. در مجموع، نتايج اين بررسي نشان دادكه مديريت علف‌هاي هرز مزارع گندم استان در وضعيت مطلوبي قرار ندارند و مديريت رستني هاي مزاحم قبل از برداشت گندم در پايين‌ترين حد مي باشد.

Due to the large diversity of weeds in irrigated and rain fed wheat fields in East Azerbaijan province, Determining dominant specific weeds and prepare their distribution map, wheat fields were survey based on identical approach. During 9 years (from 2000 to 2009), in 231 wheat fields based on their sizes from 19 counties were selected and abundance of weed species were studied. The results showed that there were more than 112 and 137 species of weeds in irrigated and rain fed field belonging to 101 genera of 28 families. The most important dominant broad leaf weeds in rain fed and irrigated fields were: Galium tricornatum, Chenopodium album, Descurania Sophia, Polygonium aviculare, Geranium tuberosum, Goldbachia laevigata. Grass leaves weeds are Eremopyrum bonaepartis, Alopecurus myosuroides, Bromus tectorum. In addition weed genuses like Acroptilon repens, convolvulus arvensis, Salsola kali, cardaria draba, Lactuca serriola, are the most prevalent weeds at harvesting time in the wheat fields of province. The results also showed that controlling measures of weeds in wheat fields of province is not satisfactory and their management methods prior to harvesting are even worse.