ارزيابي ارقام كلزا در شرايط تنش خشكي

Evaluation of Rapeseed Genotypes under Drought Stress Condition

به منظور ارزيابي ارقام كلزا در شرايط تنش خشكي،آزمايشي در دو سال به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در منطقه كرج اجرا گرديد. در اين پژوهش، آبياري به عنوان عامل اصلي در دو سطح شامل آبياري معمول (80 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A) و تنش خشكي به صورت قطع آبياري از مرحله خورجين دهي و ارقام به عنوان عامل فرعي در 12 سطح شامل ارقام Licord، Okapi، SLM046، RGS003، Hyola420، Option500، Orient، Opera، Hyola401، زرفام، طلايه و ساريگل بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي سبب كاهش ارتفاع بوته، تعداد شاخه هاي فرعي در بوته، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، عملكرد دانه و عملكرد روغن و افزايش شاخص برداشت گرديد، در حالي كه تاثير معني داري بر درصد روغن دانه نداشت. ارقام مورد آزمون از نظر تمام صفات مورد ارزيابي تفاوت معني داري با هم داشتند. ارقام زرفام و SLM046 در شرايط آبياري معمول به ترتيب با 3771 و 3727 كيلوگرم در هكتار و در شرايط تنش خشكي به ترتيب با ميانگين 2705 و 2663 كيلوگرم در هكتار، بيشترين عملكرد دانه را داشتند. ارقام مذكور از نظر عملكرد روغن نيز تحت هر دو تيمار آبياري بالاترين ميزان صفت ياد شده را به خود اختصاص دادند. بنابراين، مي توان ارقام زرفام و SLM046 را به عنوان ارقامي با ثبات توليد قابل قبول در شرايط معمول و نيز شرايط تنش بعد از خورجين دهي معرفي نمود.

To evaluate tolerance of rapeseed cultivars under drought stress conditions, a split plot experiment based on RCBD with four replications was carried out for two years at Karaj, Iran. In this experiment, the effects of irrigation treatments in two levels as main plot such as normal irrigation and cutting irrigation from silique formation till end of growth and on varieties as sub plots in 12 levels including of Licord, Okapi, SLM 046, RGS 003, Hyola420, Option500, Zarfam, Orient, Opera, Talaye, Sarigol and Hyola401 were studied. The results showed that drought stress decreased plant height, branch per plant, siliques per plant, grains per siliques, 1000 seed weight and seed content; while it increased harvest index. Drought effect on seed oil percentage was not significant. Experimental results indicated that there is significant variation in all evaluated traits. SLM 046 and Zarfam produced highest yields under normal irrigation (3771 kg/ha and 3727 kg/ha) respectively and under drought stress condition (2705 and 2663 kg/ha) respectively. Also named cultivars in two irrigation treatments had the highest oil yield. Therefore, Zarfam and SLM046 can be reported as varieties with stable yields under both normal irrigation and stress conditions at silique stage of rapeseed varieties studied.